Rozdział 2
Zaburzenia lękowe, określane też krótko jako lęk, to najczęstsze zaburzenia, z jakimi spotykają się w praktyce klinicznej zarówno psychiatrzy, jak też lekarze wszystkich innych specjalności. Ich rozpowszechnienie w populacji ogólnej szacowane jest na 15-30%, a wśród chorych na oddziałach somatycznych jest jeszcze większe. Zaburzenia lękowe są często nie rozpoznawane, a w przypadku rozpoznania — lekceważone i pomijane w postępowaniu terapeutycznym schorzeń somatycznych. Obecność lęku często modyfikuje obraz kliniczny schorzenia podstawowego i utrudnia jego leczenie.
Zaburzenia lękowe jedynie u części chorych są schorzeniem podstawowym (dotyczy to części pacjentów z nerwicami), u dużej liczby osób są przejawem innego schorzenia: choroby somatycznej, choroby organicznej mózgu lub innych zaburzeń psychicznych (np. depresji).
Ustalenie przyczyny lęku ma więc podstawowe znaczenie przy wyborze postępowania terapeutycznego. U części chorych poprawne leczenie choroby somatycznej może oznaczać ustąpienie zaburzeń lękowych. W tabelach 2.1 i 2.2 przedstawiono schorzenia, w których szczególnie często występuje lęk jako objaw lub zespół psychopatologiczny.
Przejawy lęku są rozliczne. Gdy zespoły lękowe występują w formie typowej i osiągają pełne nasilenie kliniczne — można w nich wyodrębnić kompleks objawów obejmujący: