/ Przykładowy egzamin maturalny z języka polskiego. Poziom podstawowy
Cześć I - rozumienie czytanego tekstu
Przeczytaj uważnie tekst,, a następnie wykonaj zamieszczone pod nim zadania. Odpowiadaj jedynie
o ile jesteś proszony. W zadaniach zamkniętych wybierz tylko jedną z zaproponowanych odpowiedzi.
Edwin Bendyk, Komputer ogłupia
1. [...] Nie trzeba nikogo przekonywać, że w społeczeństwie informacyjnym komputer jest kluczem do sukcesu. Obserwację tę potwierdzają liczne badania naukowe. Choćby polska „Diagnoza społeczna1’ realizowana pod kierownictwem prof. Janusza Czapińskiego od lat pokazuje, że osoby biegle posługujące się komputerami i korzystające z intemetu lepiej zarabiają, częściej awansują i mają większą szansę znalezienia pracy.
2. Skoro dostęp do komputera jest czymś dobrym, to jego brak musi dyskryminować, a nierówne szanse w korzystaniu z najnowszych technologii dzielą społeczeństwo swoistą cyfrową przepaścią. Po jej gorszej stronie znajdują się cyfrowo wykluczeni. Niestety, ta nowa forma społecznego wykluczenia dotyka zazwyczaj ludzi biedniejszych i mieszkających głównie na wsi.
3. Cvf.rowe wykluczenie martwi polityków krajów tak bogatych i technologicznie zaawansowanych
J j JT J J w J 'w
jak Stany Zjednoczone i tak biednych jak Kolumbia. Aktywnie przeciwdziałać temu zjawisku chcą Unia Europejska, Brazylia i Indie, a pomysłów na rozwiązanie problemu nie brakuje. Większość koncentruje się na uczniach i szkołach, bo zakłada się, że rozwojowe szanse należy w pierwszej kolejności wyrównywać na starcie. Amerykański uczony Nicholas Negroponte, założyciel słynnego Media Labu w Massachusetts Institute of Technology, stwierdził, że główną barierą blokującą dostęp do nowych technologii jest cena komputerów. I uznał, że łącząc siły wszystkich, którym bliska jest sprawa walki z cyfrowym wykluczeniem, można stworzyć urządzenia jednocześnie tanie i zaspokajające potrzeby ubogich tego świata. W efekcie w 2005 r. powstało konsorcjum One Laptop Per Child (OLPC) z celem zaprojektowania i masowej produkcji komputerów przenośnych po 100 doi. sztuka (niestety, OLPC tak niskiej ceny nie osiągnęło, laptopy dystrybuowane w Peru kosztują ok. 150 dok).
4. Ruszyły także inicjatywy rządowe, a projekt rumuński (parlament jednomyślnie przyjął plan ministra edukacji, by najbiedniejszym rodzinom wychowującym dzieci w wieku szkolnym dać na zakup komputera bon wart 200 euro), ze względu na perfekcyjną realizację, stał się sztandarowym przykładem, że jak się chce, to można.
5. Komputery opanowały więc Karpaty, a za nimi podążyli uczeni, by badać, jak technologia zmienia życie do niedawna jeszcze cyfrowo wykluczonych dzieciaków. Ofer Malamud z University of Chicago i Cristian Pop-Eleches z Columbia University przeprowadzili w Rumunii ankiety wśród tysięcy rodzin objętych rządowym programem, lecz gdy w marcu opublikowali wyniki, okazało się, że dość mocno różnią się one od społecznych i politycznych oczekiwań.
6. Owszem, komputer w domu ułatwia dziecku nabycie podstaw-owych umiejętności informatycznych. Do takiej konkluzji dojść można jednak bez kosztownych badań. Drugi wniosek był już mniej oczywisty - skomputeryzowane dzieci charakteryzowały się średnio nieco wyższym w niektórych aspektach poziomem inteligencji niż wykluczeni cyfrowo rówieśnicy. Trzecie spostrzeżenie powala jednak z nóg: komputer ogłupia, bo dzieci mające do niego stały dostęp uzyskują niższe oceny z kluczowych przedmiotów: matematyki, języka ojczystego i obcego. A miało być odwrotnie.
7. Badacze zaintrygowani wynikami zaczęli dokładniej przyglądać sie sposobom wykorzystania
■> J L> J x * w C* u- X J J
domowych komputerów. Zgodnie z planem miały one służyć głównie celom edukacyjnym, rumuńskie ministerstwo edukacji udostępniło nawet bezpłatnie odpowiednie oprogramowanie. Co z tego, skoro zainstalowane zostało na zaledwie 9 proc. podarowanych komputerów. Z kolei na 87 proc. maszyn badacze znaleźli gry komputerowe. I to właśnie gry, a nie nauka, zdominowały czas spędzany przez dzieci przy komputerach. Czyżby więc zupełne fiasko szlachetnego programu?
60