03 (135)

Próbki, po wytrawieniu, płucze się w bieżącej wodzie, alkoholu, a następnie suszy. Składy najważniejszych (wypróbowanych w⁷ Instytucie Spawalnictwa) odczynników mikroskopowych wraz z ich przeznaczeniem podano w tablicy 2. Szereg odczynników do trawienia mikro struktur stopów żelaza oraz metali nieżelaznych podano w normach PN-61/H-04503 oraz PN-757H-4512.

Tablica 2. Odczynniki do ujawniania mikrostruktury złączy spawanych

Zastosowanie	Skład chemiczny	Warunki trawienia	Uwagi
Stale węglowe i niskostopowe, żeliwa	2 ml kwasu azotowego, 90 ml alkoholu etylowego	Temp. pokojowa, czas od kilku do kilkunastu sekund	W/trawia głównie granice ziarn
Stale wysoko stopowe, żeliwa, miedź i jej stopy	6 g chlorek żelazowy, 10 ml kwas solny 85 ml alkohol etylowy	Temp. pokojowa, czas trwienia od kilku do kilkudziesięciu sekund	Atakuje głównie granice ziarn oraz tworzy naloty na ich powierzchni
Stale austenityczne z ferrytem delta	10 g żelazicyjanek potasu 10 g wodorotlenek sodu 100 ml wody destylowanej	Temperatura wrzenia czas do 2 minut	Zabarwia ferryt na brązowo, austenitu nie barwi
Aluminium i jego stopy	0,5 ml kwas fluorowodorowy 1.5    ml kwas solny 2.5    ml kwas azotowy 95.5    ml wody destylowanej	Temperatura pokojowa, czas 1 -s- 10 minut	Ujawnia granice ziarn, zabarwia fazy międzymetaliczne, Przechowywać i trawić w naczyniach z tworzyw sztucznych
Elektrolityczne trawienie stali kwasoodpornych	10 g bezwodnik kwasu chromowego 90 ml woda destylowana	Temperatura pokojowa, napięcie 6V, czas od kilku do kilkunastu sekund	Ujawnia granice ziarn

4. Zakres zastosowań badań mikroskopowych w spawalnictwie

Badania mikroskopowe złączy spawanych pozwalają na ustalenie:

a)    rodzaju struktur spoiny, stref wpływu ciepła i materiałów rodzimych (tzn. rodzaju występujących składników strukturalnych, ich ilości, wielkości, kształtu i rozmieszczenia),

b)    wad mikroskopowych złącza spawanego.

Poznanie struktur}- pozwala na określenie:

1.    gatunku materiałów rodzimych (gatunku stali, rodzaju metali nieżelaznych),

2.    w⁷ złączach spawanych przybliżonej zawartości węgla w⁷ materiale rodzimym i poszczególnych częściach spoiny; w stopach metali nieżelaznych przybliżonej zawartości głównego składnika stopowego (np. Zn w mosiądzach).

3.    Orientacyjnych własności mechanicznych spoiny, stref wpływu ciepła i materiałów rodzimych,

4.    Przybliżonych warunków spawania, a szczególnie szybkości stygnięcia spoiny i stref wpływu ciepła,

5.    Rodzaju przeprowadzonej obróbki cieplnej (przed lub po spawaniu).

3