66 Leki neuroleptyczne
Tabela 3.13. Późne dyskinezy poneuroleptyczne
Podstawowe informacje
Przejaw utrwalonych zaburzeń w przekaźnictwie dopa-minergicznym, cholinergicznym, gabaergicznym związanych z przewlekłym stosowaniem neuroleptyków, rzadziej — po kilkumiesięcznej kuracji. Często ujawniają się po przerwaniu stosowania neuroleptyku lub znacznym zmniejszeniu dawki w postaci ruchów choreotycznych, atetotycznych, rytmicznych (przypominających stereotypie).
Objawy
• Typowe: stale utrzymujące się (ale zanikające zwykle w czasie snu) mimowolne ruchy mięśni twarzy, warg, języka (grymasy, ruchy żucia, ssania, wypychanie języka, wydymanie policzków).
• Rzadsze: mimowolne ruchy mięśni karku, kręgosłupa, mięśni obręczy barkowej, przypominające ruchy plą-sawicze, niekiedy mięśni obręczy miednicy i kończyn dolnych.
Postępowanie lecznicze
• Brak skutecznego leczenia przyczynowego. Ruchy mimowolne zmniejszają się przy stosowaniu małych dawek neuroleptyków wykazujących silne działanie przeciwdopaminowe, np. pimozydu.
Tabela 3.14. Złośliwy zespół neuroleptyczny Podstawowe informacje
Ciężkie powikłanie występujące u około 1-2% leczonych neuroleptykami, dwa razy częściej u młodych mężczyzn niż u kobiet, najczęściej na początku stosowania silnie działających neuroleptyków, takich jak haloperydol, flufenazyna i inne, może jednak wystąpić na każdym etapie kuracji. Patogeneza mało poznana (przejaw nadwrażliwości na neuroleptyki). Rokowanie poważne.
Objawy
• Szybko narastający, bardzo nasilony zespół Parkinsona (por. tabela 3.12), niekiedy z objawami ka-taleptycznymi
• Hipertermia (pochodzenia ośrodkowego)
• Zaburzenia świadomości
• Uszkodzenie mięśni z dużym wzrostem aktywności fosfatazy kreatyninowej w surowicy
• Zaburzenia oddechowo-krążeniowe
Postępowanie lecznicze
• Przerwać stosowanie neuroleptyku
• Podtrzymywać stan układu krążenia i układu oddechowego; hospitalizować pacjenta
• Brak specyficznego postępowania leczniczego. Podejmowane są próby stosowania: dantrolenu, bromo-kryptyny, diazepamu, lorazepamu, elektrowstrząsów
V — wyniki niejednolite, brak podstaw do rekomendowania określonej metody
Uwaga: Przebyty złośliwy zespół neuroleptyczny jest
przeciwwskazaniem do stosowania neurolep- i tyków'.