0000046 (10)

operacji matematycznych, jest możliwe jedynie przy zastosowaniu elektronicznych maszyn matematycznych. Nazywane one są także komputerami lub niekiedy, zresztą niesłusznie „mózgami elektronowymi”. W zależności od sposobu działania, dzielimy je na dwie zasadnicze grupy: analogowe i cyfrowe. Maszyny analogowe przeprowadzają operacje matematyczne na zmieniających się w sposób ciągły wielkościach fizycznych, a rezultatem ich działania jest też pewna wielkość fizyczna. W maszynach cyfrowych dokonywane są działania na cyfrach w sposób nieciągły. Również uzyskany wynik na ogół wyrażany jest też w cyfrach. W zależności od wyposażenia maszyny może ona być przystosowana do przetwarzania danych, do obliczeń naukowych i do sterowania procesami. Strukturę elektronicznej maszyny cyfrowej (EMC) przedstawia ryc. 7.9.

Ryc. 7.9. Schemat blokowy przekazywania i przetwarzania informacji w elektronicznej maszynie cyfrowej. Do wejścia zostają doprowadzone dane w postaci tzw. programu. Program pracy EMC musi być opracowany w specjalnym „języku algorytmicznym¹*, zrozumiałym dla danej maszyny.

EMC składa się z następujących pięciu podstawowych członów: urządzenia wejścia i wyjścia, pamięci, arytmometru i układu sterowania maszyny. Wejście EMC składa się z urządzeń odczytujących informację (dane wejściowe i program) z kart perforowanych lub taśmy dziurkowanej i wprowadzających je w postaci liczb i rozkazów do pamięci maszyny. Wyniki obliczeń odbierane z wyjścia EMC mogą być przedstawione w postaci tekstu, zestawienia, wykazu bądź tabeli, wydrukowanych na bardzo szybkiej (ok. 18 wierszy nti sekundę!) drukarce wierszowej lub wyświetlonych na ekranie specjalnego telewizora rysunku (wykresu) czy serii nowych kart lub taśm perforowanych (jeśli wyniki wymagają dalszego opracowania). Pamięć operacyjna maszyny •— jest to urządzenie służące do przechowywania liczb i rozkazów wprowadzonych do maszyny, czyli tzw. słów maszynowych. Składają się one z ponumerowanych kolejnymi liczbami komórek, z których każda jest przeznaczona do zapamiętania pojedynczego słowti maszynowego. Długość słowa maszynowego (a zatem i pojemność pojedynczej komórki) jest zazwyczaj wielokrotnością 8. rzadziej 6 bitów. Stanowi to podstawową porcję informacji nazywaną baitem i służy do określania pojemności pamięci. Numery przyporządkowane poszczególnym komórkom nazywają się ich adresami. Ważną cechą jest jej duża szybkość działania: EMC potrafi zapisać lub odczytać z pamięci nawet milion znaków w ciągu sekundy.

146