0000072 (7)

7

Amputacje w chorobach nowotworowych

Decyzja odjęcia kończyny w chorobie nowotworowej jest zawsze nieprzyjemna, szczególnie wówczas, kiedy chory jest miody, a zabieg przedstawia sobą ciężkie okaleczenie ciała. Dlatego wskazania do amputacji w przebiegu nowotworu powinny zawsze być stawiane ostrożnie, bez względu na to, czy odjęcie ma wyleczyć, czy też tylko uwolnić chorego od cierpienia; znajomość ewolucji danego nowotworu ma podstawowe znaczenie dla podjęcia właściwej decyzji.

GUZY ŁAGODNE

W przypadkach guzów łagodnych amputacja kończyny wchodzi w grę wówczas, kiedy rozmiary, umiejscowienie guza powodują tak wielkie zaburzenie czynności, że czynią kończynę nieużyteczną, względnie gdy są przyczyną nie dającego się opanować bólu. Stany takie mogą powodować bardzo duże chrzęst-niaki i mięśniakowłókniaki, obejmujące nerw kulszowy lub splot ramienny.

W przypadkach takich następstwem wycięcia guza może być całkowicie bezwładna kończyna, co jeśli chodzi o kończynę dolną jest nie do przyjęcia i wymaga ona amputacji. Co się tyczy kończyny górnej, to wartość przedstawia nawet najmniejszy ślad czynności po wycięciu guza. Przed podjęciem decyzji amputacji, należy wziąć pod uwagę każdy sposób utrzymania i wykorzystania częściowej funkcji, oznacza to w praktyce wyczerpujące kontakty między chirurgiem, patologiem, protetykiem i ortopedą w celu rozważenia ewentualnej przydatności pomocy ortopedycznych, przeszczepienia ścięgien czy usztywnienie stawów. W chwili obecnej czynione są próby lekkich szyn typu „S" dla przedramienia oraz szyn wyposażonych w napęd.

GUZY ZŁOŚLIWE

W grę wchodzą zarówno guzy pierwotne, jak i przerzuty z innych części ciała. Guzy przerzutowe występują częściej, ale bardzo rzadko w leczeniu ich stosuje się amputację.

Guzy przerzutowe

Przerzuty do tkanek miękkich i skóry zdarzają się rzadko, chyba że dochodzi do mnogiego rozsiania się nowotworu; w zaawansowanych przypadkach choroby rzadko jednak wykonuje się amputację zajętych kończyn. Amputacje wykonuje się jedynie w odosobnionych przypadkach masywnych przerzutów powodujących silne bóle, kiedy zawiodły wszelkie inne sposoby.

W przypadkach opanowania pierwotnego siedliska nowotworu izolowany przerzut można wyciąć; tak np. postępuje się w raku nerki czy jelita grubego.

Wiele przerzutów usadawia się w kościach, szczególnie guzów sutka, gruczołu krokowego, płuc, tarczycy, nerek i nadnerczy. Pojedyncze przerzuty raka nerki stanowią jedyny nowotwór, w którym należy brać pod uwagę amputację kończyny, jeśli radioterapia nie doprowadza do zniszczenia guza; naturalnie, jeśli tylko można, trzeba ograniczyć się do wycięcia guza. Nawet jeśli nie uda się usunąć guza w całości, pozostające jego resztki można zniszczyć stosując radioterapię lub cytostatyki.

Przerzuty raka piersi, gruczołu krokowego i tarczycy dają się leczyć hormonalnie. Nawet złamania patologiczne lepiej jest leczyć sposobem szynowania wewnętrznego i napromienianiem niż uciekać się do amputacji kończyny.