0000113

112

M. Wender, S. Poloszyk

ku minut do 2 godzin, przy czym w niektórych przypadkach u tego samego chorego powtarzano leczenie dwa lub nawet więcej razy w ciągu doby. Leczenie zależnie od stanu pacjenta stosowano niekiedy przez wiele dni (najdłuższy okres 2 tygodnie).

Ryc. 3. Leczenie chorego z zespołem bólów dolnego odcinka kręgosłupa promieniujących do kończyn dolnych (rwa kulszowa), za pomocą stymulatora nerwów czuciowych, elektrycznymi sygnałami impulsowymi.

WYNIKI LECZENIA

Na 70 chorych leczonych przy użyciu stymulatora nerwów czuciowych bardzo dobry wynik subiektywny, polegający na okresowym całkowitym ustępowaniu bólów w chwili stosowanego drażnienia uzyskano w 16 przypadkach. U 36 chorych wynik należy ocenić jako dobry, ponieważ pacjenci podawali różnego stopnia zmniejszenie nasilenia odczuwania bólu w czasie działania stymulatora. W pozostałych 18 przypadkach chorzy nie czuli wyraźniej ulgi w czasie drażnienia nerwów elektrycznymi sygnałami impulsowymi. Ustąpienie lub zmniejszenie odczuwania bólu występowało tak w czasie stosowania drażnienia,* jak i w ciągu kilku lub kilkunastu godzin po odłączeniu aparatu. Nie stwierdzono wpływu drażnienia elektrycznymi sygnałami impulsowymi na parestezje odczuwane przez część chorych w zakresie unerwienia nerwu kuł-szowego.

OMÓWIENIE

Stosowanie drażnienia nerwów czuciowych aferentnych dla uzyskania obniżenia odczuwania bólów w zespole rwy kulszowej jest oparte na teorii bólu — kontroli bramy (gate control theory of pain), zaproponowanej przez Melzacka i Walla (1965). Drażnienie elektrycznymi sygnałami wywołuje impulsy jedynie we włóknach nerwowych o dużym przekroju, odznaczających się najniższym progiem pobudliwości. Bodźce powyższe zamykają bramę bólu przez obciążenie impulsami nerwowymi ponad zwykłą miarę.

Według teorii bólu — kontroli bramy dla czucia bólu szczególnie istotne są 3 cechy wejścia bodźca aferentnego: aktywność wejściowa, która poprzedza