15

łemu zakrzywieniu ulega odcinek materiału o długości znacznie większej niż długość łuku gotowego przedmiotu. W następnej fazie procesu część tego odcinka musi ulec rozgięciu i wyprostowaniu (rys. 4.9a), co niekorzystnie wpływa na dokładność wyro-bu.J^ymiar w nie może być również zbyt mały, gdyż w takim przypadku siła R może osiągnąć tak dużą wartość, że przy małym promieniu zaokrąglenia r_m. krawędzi matrycy następuje jej wgniecenie w materiał (rys. 4.9b).

w

Rys. 4.9. Wpływ wymiarów matrycy na przebieg wyginania (opis w tekście)

Przyjmując umownie dla końcowej chwili procesu wyginania dokładnego określoną długość ramienia c, można dobrać dla takiego sposobu kształtowania racjonalny wymiar w matrycy. Dokonuje się tego w sposób podobny, jak w przypadku wyginania swobodnego. Przy założeniu, że długość ramienia c = 3g + 0,3 r_s, względne rozstawienie podpór można obliczyć za pomocą wzoru

w którym własności materiału — analogicznie jak dla matrycy do wyginania swobodnego — są reprezentowane przez wartość współczynnika X.

Siłę wyginania swobodnego oblicza się za pomocą wzoru (4.32), zastępując w nim przez długość ramienia c. Omówienie przebiegu procesu można znaleźć w pkt 4.2.2.S podręcznika [1].

L4.3. Wyginanie z dotłaczaniem

Dotłaczanie ma na celu dalsze zwiększenie dokładności £aj$§ujyyrQ,bu> Wymaga ono jednak zastosowania bardzo dużych sił, które mogą być nawet wielokrotnie większe od sił wyginania dokładnego^ Dlatego też dotłaczaniu poddaje się najczęściej przedmioty o małych wymiarach. Operację tę można prowadzić-za-^)omoeą'-rriatryc stosowanych do wyginania dokładnego.

82