9990199485

wywierało na podłoże gruntowe nacisk do 10 MPa, a więc znacznie większy niż nacisk od obecnych budowli. Niejednokrotnie masa lodowca powodowała pofałdowanie podłoża i wypiętrzenie warstw gruntowych lub porywanie części podłoża, tzw. porwaki np. iłów trzeciorzędowych. Lodowce poruszające się w dolinach górskich niszczyły zbocza, zabierając ze sobą skały i grunty. W okresie ocieplania lodowce topniały, odkładając zawarte w nich masy skalne: głazy narzutowe, gliny zwałowe, porwaki iłów, piaski i żwiry.

Utwory eoliczne - powstały w wyniku działalności wiatrów o dużej sile. W okresie polodowcowym teren pozbawiony był roślinności, więc silne wiatry tworzyły wielkie masy cząstek pyłowych unoszonych na duże odległości i odkładanych w miarę zmniejszania się siły wiatrów. W ten sposób powstały lessy, a w wyniku przenoszenia cząstek piasku wydmy. Utwory zastoiskowe i organiczne. Erozyjna działalność wiatrów, zmywanie przez wody opadowe i jednoczesna akumulacja osadów w bezodpływowych zagłębieniach terenowych lub na tarasach rzecznych; gdzie osadzają się mineralne cząstki gruntowe, powodują tworzenie się mułów jeziornych i mad rzecznych (utwory zastoiskowe). Często obok cząstek mineralnych odkładają się w znacznej ilości cząstki humusowe i w ten sposób powstają utwory organiczne tzw. namuły. Bezodpływowe zbiorniki wodne (np. polodowcowe) oraz stare koryta rzek często zarastają i zamieniają się w torfowiska, które mogą zalegać warstwą nawet kilkunastometrową.

2.1.2 Powstawanie obecnego stanu naprężenia

Stan naprężenia w dowolnym punkcie gruntu opisuje się za pomocą składowych naprężenia działających na ściany elementarnego elementu gruntu o kierunkach prostopadłych do osi układu prostokątnego x, y, z (rys. 2.1).

Stan naprężenia jest określony przez trzy pary składowych naprężenia normalnego a_x, (Ty, o_z oraz sześć par składowych naprężenia stycznego t_xz =    i = i_yz. Składowe

ściskające naprężenia normalnego przyjmuje się za dodatnie a rozciągające ze ujemne. Składową naprężenia stycznego przyjmuje się za dodatnią, jeżeli jej zwrot jest zgodny z dodatnią osią układu i działa na płaszczyźnie, na której składowa naprężenia normalnego ma też zwrot zgodny z dodatnią osią układu (Glazer, 1985).