172 (2)

172 Wybory i prawo wyborcze

badania jest rozłożona na dwa stadia: najpierw orzeka się o protestach wyborczy cli (o ile zostaną wniesione), potem (zawsze) o ważności wyborów.

Protest wyborczy jest to skierowany do sądu wniosek wyborcy, wskazując \ określone uchybienie w przeprowadzeniu wyborów i domagający się unieważnieni.i wyborów w całości lub w części. Prawo wniesienia protestu ma każdy wyborca a także pełnomocnik każdego komitetu wyborczego. W wyborach parlamentarnyc h podstawą protestu może być dopuszczenie się przestępstwa przeciwko głosowaniu lub naruszenie przepisów Ordynacji, dotyczących głosowania, ustalenia wyników głosowania lub wyników wyborów (an. 78 ust. 1 ows). Inne naruszenia Ordynacji, na przykład na etapie rejestrowania list wyborczych, nie mogą więc być przedmiotem protestu. W wyborach prezydenckich podstawą protestu może być każde naruszenie przepisów ustawy o wyborze prezydenta (art. 72 uwp), co stanowi znacznie szersze ujęcie. Unieważnienie wyborów następuje jedynie w sytuacji takiego naruszenia pra wa. które mogło wywrzeć wpływ na wynik wyborów. Jak stwierdził Sąd Najwyższe (uchwała z 9 grudnia 1995 roku. III SW 1102/95), podstawą unieważnienia wyborów może być tylko „[...] wiarygodny, udokumentowany i sprawdzalny wpływ naruszeń prawa na wynik wyborów”.

Protest wnosi się na piśmie do Sądu Najwyższego najpóźniej siódmego dnia od ogłoszenia wyników wyborów przez Państwową Komisję Wyborczą. Jest on rozpatrywany przez skład trzech sędziów w ramach Izby Pracy. Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego, który wydaje opinię w przedmiocie protestu Teraz dopiero można się zająć badaniem ważności wyborów. Sąd Najwyższy, w składzie całej Izby Pracy. Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych, rozpatruje sprawozdanie Państwowej Komisji Wyborczej z wyborów oraz opinie swoich składów orzekających o poszczególnych protestach i na tej podstawie rozstrzyga

0    ważności wyborów.

W wyborach parlamentarnych Sąd Najwyższy ma na to dziewięćdziesiąt dni (rozstrzygnięcie zapada więc już po rozpoczęciu się kadencji nowych izb), a efektem orzeczenia także może być stwierdzenie nieważności wyboru określonego posła (senatora) czy posłów (senatorów). W takim wypadku mandat posła (senatora) wygasa

1    przeprowadza się tak zwane wybory ponowne.

W wyborach prezydenckich Sąd Najwyższy ma tylko trzydzieści dni na rozstrzygnięcie kwestii ważności wyborów, ale chodzi o to. by orzeczenie stwierdzające ważność wyborów zostało wydane zanim nowy prezydent obejmie swój urząd.

167. Uzupełnianie składu Sejmu i Senatu. Problem uzupełnienia składu pojawia się wtedy, jeżeli w trakcie kadencji wygaśnie mandat posła lub senatora. Następuje to w razie (art. 177. ust 1 i 2 oraz art. 213 ust. 1 i 2 ows):

-    odmowy złożenia ślubowania;

-    śmierci posła (senatora);

-    utraty prawa wybieralności (biernego prawa wyborczego), co następuje między innymi na skutek skazania przez sąd na karę pozbawienia praw publicznych (zob. pkt 142); natomiast skazanie na inne kary (o ile równocześnie sąd nie orzekł o pozbawieniu praw publicznych) nie powoduje wygaśnięcia mandatu parlamentarzysty, co może budzić zasadnicze wątpliwości;

.nyimr-w>jS