17

3.1. Warunki wytrzymałościowe 37

jak w przypadku pręta rozciąganego.

Jeśli, wskutek ukształtowania końców pręta podyktowanego względami konstrukcyjnymi, ścianki pręta w obszarze zamocowania obciążone są mimośrodowo (patrz rozdz.. 2, przykład 3), należy sprawdzić podane w tabl. 5 warunki nośności dla mimośrodowego ściskania

o

+ Ao ^ f.

gdzie A a oznacza naprężenie normalne od zginania obliczone dla przekroju brutto (Acr = o-_max - a).

3,2. Obliczanie smukłości względnej

Postać wyboczenia osiowo ściskanego pręta w istotny sposób zależy od kształtu jego przekroju poprzecznego.

Pręt o przekroju bisymetrycznym może ulec wyboczeniu gietnemu w jednej z płaszczyzn głównych lub wyboczeniu skrętnemu. Przy przekrojach zamkniętych i (na ogół) dwuteowym praktyczne znaczenie ma wyboczenie giętne, a przy krzyżowym - również wyboczenie skrętne.

W przypadku prętów o przekrojach monosymetrycznych otwartych oprócz wyboczenia giętnego (w płaszczyźnie symetrii) należy uwzględnić również możliwość wystąpienia wyboczenia giętno-skrętnego.

Smukłość względną pręta we wszystkich przypadkach można obliczać wg wzoru (34)

w którym N_Rc - nośność obliczeniowa przekroju przy ściskaniu osiowym, N_CI -siła krytyczna wg teorii stateczności sprężystej.

Wzory do obliczania N_cl podane są w zał. 1, rozdz. 3 normy. W załączniku tym podano również sposób ustalania długości wyboczeniowej elementów konstrukcji kratowych.

Współczynnik długości wyboczeniowej przy wyboczeniu skrętnym można przyjmować podobnie jak przy wyboczeniu giętnym, uwzględniając przy określaniu warunków podparcia pręta to, że kątowi skręcenia, deplanacji przekroju, bimo-mentowi i momentowi giętno-skrętnemu przy skręcaniu skrępowanym odpowiadają przy zginaniu: ugięcie, kąt obrotu, moment zginający i siła poprzeczna.