10

Ochrona przed dotykiem bezpośrednim (ochrona podstawowa)

Ochrona przed dotykiem bezpośrednim jest realizowana przez:

■    izolowanie części czynnych (izolacja podstawowa),

■    stosowanie obudów (osłon) lub ogrodzeń, barier,

■    umieszczenie części czynnych poza zasięgiem ręki.

Ochrona przed dotykiem pośrednim (ochrona dodatkowa)

Stosowanie środków ochrony przed dotykiem pośrednim ma na celu:

■    zabezpieczenie przed skutkami niebezpiecznego napięcia dotykowego w wypadku uszkodzenia izolacji podstawowej i pojawienia się napięcia na częściach przewodzących dostępnych (obudowa, konstrukcje itp.),

■    niedopuszczenie do występowania niebezpiecznych napięć dotykowych.

Ochrona przed dotykiem pośrednim realizowana jest przez:

■    zastosowanie samoczynnego wyłączenia zasilania,

■    zastosowanie urządzeń II klasy ochronności,

■    zastosowanie izolowania stanowiska,

■    zastosowanie separacji elektrycznej,

■    zastosowanie nieuziemionych połączeń wyrównawczych miejscowych.

Urządzeniami powodującymi samoczynne wyłączenie zasilania mogą być:

■    urządzenia przetężeniowe (nadmiarowo-prądowe) np. bezpieczniki, wyłączniki nadmiarowo-prądowe,

■    urządzenia różnicowoprądowe np. wyłączniki różnicowoprądowe,

■    urządzenia ochronne nadnapięciowe,

■    układy półprzewodnikowe.

Obwód z urządzeniem ochronnym przetęieniowym: A - urządzenie ochronne przetężeniowe; B - odbiornik; h * prąd zadziałania urządzenia.

Obwód z wyłącznikiem różnico-wo-prądowym: W - wyłącznik różnicowo-prądowy; B - odbiornik; /_A - różnica prądów I\ -1 powodująca zadziałanie wyłącznika W.

Obwód z urządzeniem ochronnym napięciowym; C - wyłącznik; B - odbiornik, P - przekaźnik nadnapięciowy; R - rezystancja uziemienia; /ą - prąd powodujący powstanie na rezystancji R napięcia o wartości większej niż dopuszczalna w danych warunkach środowiskowych.

Jakie są zasady instalowania wyłączników różnicowoprądowych?

«) Ukiaii siwi W-C-S    li) Układ sieci 1S-C/1T

Wyłączniki różnicowoprądowe reagują na prąd uszkodzeniowy płynący do ziemi: przez izolację do uziemionego przewodu PE lub przez ciało człowieka. Nie reagują na prądy zwarciowe lub przeciążeniowe płynące w przewodach roboczych. Dlatego też, w każdym obwodzie z wyłącznikiem różnicowoprądowym konieczne jest stosowanie również zabezpieczeń nadprądowych (np. bezpieczników lub wyłączników SI90). Wyłączniki różnicowoprądowe mogą być instalowane we wszystkich układach sieci niskiego napięcia TN, TT, IT.

W obwodzie 1 -fazowym można zastosować wyłącznik różnicowoprądowy 3-fazowy. Przy czym należy zwrócić uwagę, aby przewód fazowy był podłączony do zacisków wyłącznika do którego podłączony jest jeden z końców rezystora kontrolnego.

W układzie TN wyłącznik różnicowoprądowy może być stosowany pod warunkiem, że sieć odbiorcza za wyłącznikiem będzie zbudowana w układzie TN-S; nie wolno ich stosować w układzie TN-C.

Stosowanie wyłączników różnicowoprądowych jest ograniczone w następujących przypadkach:

■    W obwodach, gdzie zainstalowane są odbiorniki zawierające duże pojemności nie można stosować wyłączników różnicowoprądowych na znamionowe prądy różnicowe do 30 mA. W pierwszym okresie po załączeniu takiego obwodu następuje zjawisko ładowania pojemności, co przez wyłączniki różnicowoprądowe jest odczytywane jako prąd upływowy następuje wyłączenia zasilania.

Błędne połączenia wyłącznika różnicowoprądowego.

Za obwody o dużej pojemności należy uważać np.: obwód zawierający więcej niż 20 świetlówek, obwody z prostownikami i urządzeniami posiadającymi filtry przeciwzakłóceniowe itp.

■    Wyłączniki różnicowoprądowe w przypadku instalacji zasilających urządzenia elektroniczne, energoelektroniczne i informatyczne nie są idealnym środkiem na wszystkie kłopoty związane z nieskuteczną ochroną przed dotykiem pośrednim przez samoczynne wyłączenie zasilania.

Przyczynami nieprawidłowego działania wyłącznika różnicowoprądowego w prawidłowo wykonanej instalacji mogą być:

1)    zbyt duża upływność obwodu,

2)    błędne połączenie wyłącznika np.:

■    połączenie przewodu ochronnego z neutralnym za odbiornikiem (rys. a),

■    odwrotne połączenie przewodu neutralnego (rys. b)

■    połączenie przewodów neutralnych dwóch różnych obwodów za wyłącznikami różnicowoprądowymi (rys. c).