201312180412

redukc|a

pomiarów

anomalio alty eiątkoścl

<00 • -J

wyciągnięcia wniosków na temat budowy geologicznej. Należy talem wyeliminować wpływ wspomnianych czynników na zmierzone wartości i sprowadzić l«, czyli tredukować, do jednego poziomu odniesienia. Zazwyczaj poziomem takim jest poziom morza (powierzchnia geoidy).

Wyniki pomiarów grawimetrycznych wykonywanych dla celów poszukiwawczych sprowadza się do poziomu odniesienia, stosując redukcję Bouguera, która uwzględnia wpływ wysokości punktu pomiarowego nad przyjęty poziom odniesienia oraz wpływ grawitacyjny mas występujących nad tym poziomem. Redukcja ta zazwyczaj jest uzupełniona poprawką topograficzną do siły ciężkości, która eliminuje składową pionową siły przyciągania pochodzącą od nierówności terenowych.

Wmoaki dotyczące budowy geologicznej badanego obszaru wyciąga się na podstawie wartości anomalii siły cięikości, czyli różnicy między zredukowaną wartością siły ciężkości w danym punkcie i odpowiadającą jej wartością normalną w tym samym punkcie. Jako wartości normalne przyjęto wartości obliczone dla wyidealizowanej Ziemi w kształcie elipsoidy z jednorodnym rozkładem masy. Anomalie siły ciężkości wskazują na stopień niejednorodności rzeczywistego rozkładu mas w ośrodku skalnym. Ponieważ sposób redukcji pomiarów może być różny, mówi się więc np o anomalii siły ciężkości w redukcji Bouguera. Stosuje się również podział anomalii ze względu na obszar, w którym występują, można wyodrębnić anomalia lokalne i regionalne siły ciężkości. Zmierzony rozkład jest zwykle superpozycją obu wymienionych typńw anomalii Pierwsze z nsch związane są z lokalnymi. a drugie - z regionalnymi etatami zaburzającymi s więc np strukturami geologicznymi, złożami Itopalin użytecznych itp.

-    izolinis wykreślone co 1    mGsl

-    Izolinis wykreślone co 5    mGel

-    wysad solny    o wlnym ^R0,l,,,<1 *^nom,,U **•» cięikoki nad .rsadrm

W celu graficznego przedstawienia rozkładu anomalii siły ciężkości wykreśla się na mapie izołime. tj. linie łączące punkty o tej samej wartości anomalii. Mapy grawimetryczne są syntezą materiału pomiarowego i stanowią podstawę wnioskowania geologicznego. Dla przykładu na rys. I został przedstawiony rozkład anomalii siły ciężkości nad jednym z wykrytych w Polsce wysadów solnych. Pasmo ujemnych anomalii siły ciężkości występujące w centrum zdjęcia grawimetrycznego (rys. 2) jest odbiciem jednego z wykrytych w naszym kraju złóż węgli brunatnych wypełniającego rów erozyjny w utworach mezozoiku.

—    Izofcn* wy*r*Uon« co 1 mOii

—    octan* wyfcreiłon* co 5 tjG*i

@HE>

Podziemne pomiary grawimetryczne pozwalają poznać szczegóły budowy geologicznej eksploałowa-nego górotworu. Na rys. J jest przedstawiony rozkład anomalii siły ciężkości zmierzony w chodniku górniczym Na jego podstawie wykryto uskoki przecinające pokład węgla kamiennego w jednej z kopalń na Górnym Śląsku.

<1

mapę

grawrś-

mstrycan*

1900

ńotm wfgti bnjnotnych

3 km

Rr«. Z. Rozkład inomalit *dy c><*koici nad zlotem -zgit Srmat-(wf Przcdufbaontwa Badan C«c<u>cz*yęh w Wwtamt)

mGai

200    400

900

900    1000

1300

Rys. 3. Wyniki podziemnych yemurSe grawimetrycznych »r-konanych * .-Koda ku górniczym (opracował Z. FtjklrwtcaJ