201411183310

Jak wcześniej w latach 70. W. Szubert, tak w latach 90. B. Szatur-Jaworska i B. Kańtoch piszą: „Przedmiotem zainteresowania polityki społecznej są potrzeby, |...] ich rodzaje, stan i sposób ich zaspokajania z punktu widzenia jej celu generalnego, jakim jest postęp społeczny” (Szatur-Jaworska, Kańtoch 1996, s. 41). Na znaczenie zaś postępu społecznego wskazuje J. Danecki, definiując politykę społeczną jako organizowanie postępu społecznego (Danecki, red., 1991, s. 6; Su-pińska 1996b, s. 63).

Witold Nieciuński zaś za cel polityki społecznej uważał harmonizowanie i godzenie rozbieżnych interesów różnych grup (klas, warstw), tworzenie warunków do pokoju społecznego między „kapitałem” i „pracą” (Nieciuński 1991, s. 50).

Z kolei J. Auleytner politykę społeczną definiuje jako „[...] działalność państwa, samorządów i organizacji pozarządowych, której celem jest poprawa położenia materialnego, asekuracja przed ryzykami życiowymi i wyrównywanie szans życiowych grup społeczeństwa ekonomicznie i socjalnie najsłabszych” (Auleytner 1997, s. 20; Auleytner, Głąbicka 2000, s. 16). Do takich grup najsłabszych należą osoby niepełnosprawne. Mówi się wręcz o kwestii społecznej niepełnosprawności (Auleytner, Głąbicka 2000, s. 205). Z tak zdefiniowanej polityki społecznej wynika, że jej celami działania są:

1)    wyrównywanie warunków życia i pracy poprzez zaspokajanie potrzeb ludności w różnym wieku,

2)    tworzenie równego dostępu w korzystaniu z obywatelskich praw,

3)    usuwanie nierówności społecznych,

4)    kształtowanie stosunków społecznych,

5)    asekurowanie przed ryzykami życiowymi (zob. Auleytener, Głąbicka 2000, s. 17-18). Cel ostatni dotyczy m.in. ryzyka choroby oraz ryzyka niepełnosprawności. W literaturze przedmiotu wyodrębnia się swoisty katalog, w którym J. Jończyk wymienia trwałą lub okresową niezdolność do pracy, czyli ryzyko inwalidztwa, niezdolność lub niemożność świadczenia pracy (z tytułu choroby lub macierzyństwa), wypadek przy pracy lub chorobę zawodową, niezdrowie. Z kolei według T. Szumlicza (obok starości, macierzyństwa, bezrobocia, śmierci żywiciela, nagłego braku, nagłego wydatku i niedostatku) są to: choroba, inwalidztwo, wypadek przy pracy, niedołężność (za: Uścińska 2005a, s. 65). Należy podkreślić, że w literaturze oraz w praktyce w systemie zabezpieczenia społecznego niektórych krajów Unii Europejskiej pojawiło się nowe ryzyko związane ze starością i niedołężnością, niepełnosprawnością na starość, a mianowicie ryzyko niesamo-dzielności. Zrodziło ono potrzebę ubezpieczenia od niesamodzielności (ubezpieczenia pielęgnacyjnego) w celu zapewnienia opieki długoterminowej (Wilmow-ska, Błędowski 2008)." ¹¹ Por. wykład prof. G. Uścińskiej pt. „Aktualne problemy zabezpieczenia społecznego w Polsce”, wygłoszony na posiedzeniu Komitetu Nauk o Pracy i Polityce Społecznej Polskiej Akademii Nauk w dniu 25 marca 2010 r. w Warszawie, i dyskusję wokół tego wykładu.

35