201411183322

ft

Tak więc polityka społeczna zajmuje się zarówno warunkami życia spod czeństwa, jak i stosunkami międzyludzkimi w środowisku pracy i środowi zamieszkania oraz budowaniem społeczeństwa obywatelskiego (Auleytner, Q|,| bicka 2000; Grewiński, Kamiński 2007). W zakres zainteresowań nauki o poMi ce społecznej i polityki społecznej jako działalności praktycznej wchodzą różnej* rodzaju polityki szczegółowe, np. polityka ludnościowa i rodzinna, polityka • trudnienia, edukacji, płac i dochodów z pracy, polityka ochrony pracy, ochro® środowiska, zabezpieczenie społeczne, polityka mieszkaniowa.

Odnosząc się do poszczególnych wyżej wskazanych celów polityki społeczrigli jako działalności, można stwierdzić, że w przypadku wyrównywania szans chód* przede wszystkim o równy dostęp do wyżywienia, mieszkania, zdrowia, edukacj* czy też innych sfer życia obywateli, ale także o pomoc materialną w przypadł* zdarzeń losowych i niezdolności do pracy (ryzyko choroby, zwłaszcza długotrwaJI lej i niepełnosprawności).

Posiłkując się definicją W. Zawadzkiego, można by powiedzieć, że proces* decentralizacji polityki społecznej w Polsce od początku lat 90. XX wieku ,$...]■ wynikały z potrzeby czasu i niemożności realizacji przez państwo celów polityk* społecznej jako sfery zaspokojenia potrzeb społeczeństwa” (por. s. 33-34 niniej* szego opracowania). Jednocześnie procesy te stały się przedmiotem badań i analiz polityków społecznych. Analizowano skale polityki społecznej - od skali lokalne* poprzez regionalną i krajową do globalnej - międzynarodowej w skali europej* skiej czy wręcz światowej. Wśród nowych podmiotów polityki społecznej w Pol-I sce pojawił się samorząd terytorialny na poziomie gminy, powiatu i wojewódz- t twa. Na podmioty realizacji celów polityki społecznej oraz na zasady, na którychj polityka ta powinna być oparta, wskazuje definicja sformułowana przez Adama Kurzynowskiego. Polityka społeczna to „Działalność państwa, samorządów i organizacji pozarządowych zmierzająca do kształtowania ogólnych warunków pracy i bytu ludności, prorozwojowych struktur społecznych opartych na równości i sprawiedliwości społecznej, sprzyjających zaspokajaniu potrzeb społecznych na dostępnym poziomie” (Kurzynowski, red., 2002).¹²

W latach 90. XX wieku i na początku XXI wieku w Polsce wyróżniać zaczęto lokalną i samorządową politykę społeczną. Przez lokalną politykę społeczną ro* zumie się „[...] działalność w obszarze polityki społecznej, realizowaną na terenie] I gminy przez organy samorządu terytorialnego, organizacje pozarządowe, związki™ zawodowe, Kościoły i związki wyznaniowe, grupy samopomocy oraz przedstawicielstwa władzy centralnej” (Błędowski 2002, s. 49). Samorządową (komunale ną) politykę społeczną realizują tylko władze samorządowe, stanowi więc ona niejako fragment polityki lokalnej (za: Kubicki 2008, s. 65). Z wyodrębnieniem lokalnej i samorządowej polityki społecznej wiąże się termin społeczność lokalna.

¹² O walorach i mankamentach polityki społecznej scentralizowanej i zdecentralizowanej piszą' m.in. B. Rysz-Kowalczyk, W. Anioł (1996), A. Piekara (1996), J. Hrynkiewicz (red., 2002) oraz A. Ku-rzynowski (red., 1999; 2002), A. Frączkiewicz-Wronka (red., 2002), S. Golinowska (2003; 2006a).

36