254 jpeg

Czy przepływy kapitału do krajów rozwijających się szkodzą pracownikom w krajach o wysokich płacach?

Wielokrotnie wracamy w tej książce do obaw związanych z szybkim wzrostem gospodarczym krajów nowo uprzemysłowionych, głównie azjatyckich. W rozdziale 4 omawialiśmy obawy dotyczące tego, że handel z tymi krajami może, poprzez efekt Stolpcra-Samucłsona, obniżyć realne płace pracowników o niższych kwalifikacjach w krajach wysoko rozwiniętych oraz przedstawiliśmy uzasadnienie dla takiego stano wiska. W rozdziale 5 zajmowaliśmy się problemem potencjalnego obniżenia dochodu krajów wysoko rozwiniętych na skutek pogorszenia się ich lenni of IraJe w wyniku wzrostu gospodarczego w krajach nowo uprzemysłowionych. Stwierdziliśmy jednak, że taki scenariusz jest mało prawdopodobny. W latach 90. wśród niektórych komentatorów pojawiły się także poważne obawy, że eksport kapitału do krajów nowo uprzemysłowionych będzie miał istotny wpływ na płace pracowników w krajach wysoko rozwiniętych.

Logika ich rozumowania była następująca: finansowanie inwestycji w krajach o niskkh płacach przez kraje o wysokich płacach oznacza, że dostępnych jest mniej oszczędności na finansowanie zwiększania kapitału w kraju rozwiniętym. Ponieważ na każdego pracownika w kraju wówczas będzie przypadać mniej kapitału, niż przypadałoby, gdyby me została podjęta ta inwestycja zagraniczna, jego krańcowy produkt - a zaiero także jego stawka wynagrodzenia będą niższe ni/ wtedy, gdyby me nastąpił odpływ kapitału. Całkowity realny dochód osiągany w kraju, w rym przychód z kapitału zainwestowanego za granicą, może być wyższy niż w przypadku niepodjęcia inwestycji, ale cały wzrost dochodu, a być może nawet więcej, zostanę przejęty przez właścicieli kapitału, podczas gdy właściciele siły roboczej znajdą się w gorszej sytuacji.

Wprawdzie ten negatywny efekt jest teoretycznie możliwy, ale jak ważny może się okazać w praktyce? Niektóre wpływowe osoby formułowały nawet skrajne ostrzeżenia dotyczące tego problemu. Na przykład Klaus Schwab, szef wpływowego szwajcarskiego World Economic Forum, ostrzegał, że świat może stanąć wobec „ogromnego przesunięcia aktywów", które spowoduje utratę przez pracowników w krajach wysoko rozwiniętych możliwości osiągania wysokich zarobkówPodobne opinie wyrażało wielu dziennikarzy.

Jednak ekonomiści na ogół uważają, że te argumenty są nieprzekonujące. Podkreślają oni. że w długim okresie przepływy kapitału do krajów rozwijających się były dość < igram-czonc. Rysunek poniżej pokazuje przepływy kapitału netto do gospodarek „krajów wschodzących’ między 1977 a 1999 rokiem. Przepływy te zostały prawie wstrzymane w okresu-kryzysu zadłużenia w latach 80.. który jesr omawiany w rozdziale 22 w tomie 2. Ponownie zwiększyły się w lalach 90., aby znów gwałtownie spaść po kryzysie azjatyckim w 1997 roku. Przepływy w 1996 toku. w wysokości 2.Ś.Ś miliardów dolarów, wydaią się ogromne; ale gospodarki krajów rozwiniętych są znacznie większe, a ta kwota stanowiła jedynie około 74« ich całkowitych inwestycji.