351 jpeg

K Kruyimjn. M UlmKIC. ^Aooniiam/^tntiitHir/HW. /nuwifwiowi / i, nwyfiiwi /Uw

iBN V7K4t.MH. 14*14-0. V \>y WN PWN 2007

338 CZĘŚĆ U Polityka handlowa

Najczęściej cytowane szacunki pochodzą bezpośrednio z GATT oraz z Organiza-cp Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (Organization for Economic Cooperation and Devclopment - OF.CD), kolcincj organizacji międzynarodowej (ta składa się tylko z bogatych krajów i ma siedzibę w Paryżu). Według obu szacunków, kiedy porozumienie to w pełnt wejdzie w życic, korzyści dla gospodarki światowej jako całości osiągną poziom ponad 200 miliardów dolarów rocznic. Oznacza to zwiększenie realnego światowego dochodu o około 1%. Jak za%vszc. oszacowania tc są kwestionowane. Niektórzy ekonomiści za przesadzoną uważają ocenę korzyści, zwłaszcza dlatego, że założono silną reakcję zarówno eksportu, jak i importu na nowe posu nięcia libcrahzacyjne. Być może nawet więcej krytyków twierdzi, że szacunki te są znacznie zaniżone, a to z powodu efektów „dynamicznych", którymi zajmiemy się dalej w tym rozdziale.

W każdym razie jest jasne, że ma tutaj zastosowanie standardowa logika liberalizacji handlu: koszt) Rundy Urugwajskiej poniosą w szczególności skoncentrowane, często dobrze zorganizowane grupy interesu, natomiast korzyści odczuje szersza zbiorowość. Postępy w liberalizacji handlu w dziedzinie rolnictwa przyniosą Straty małym, ale wpływowym społecznościom rolniczym w Europie, Japonii i w innych krajach, w których ceny produktów rolnych kształtują się znacznie powyżej jsoziomu cen światowych. Straty te będą z nadwyżką zrekompensowane przez korzyści konsumentów i podatników w tych krajach. Ponieważ jednak korzyści te będą bardzo szeroko rozproszone, mogą nie zostać zauważone. Podobnie liberalizacja handlu tekstyliami odbije się na pracownikach i firmach w tych sektorach, co zostanie zrównoważone większymi, ale znacznie mniej widocznymi korzyściami dla konsumentów.

Jeśli się weźmie pod uwagę silne oddziaływanie Rundy Urugwajskiej na podział dochodu, imponujące jest to. że w ogóle udało się osiągnąć to porozumienie. Rzeczywiście po mcosiągnięciu czegoś choćby zbliżonego do |>orozumienia w docelowym 1990 roku wielu komentatorów mówiło o klęsce procesu negocjacji. To zaś. że w końcu porozumienie osiągnięto, choć na skromniejszą skalę, niż fKicz.ątkowo przewidywano, można przypisać zazębiającym się układom kalkulacji politycznych. W Stanach Zjednoczonych korzyści dla eksporterów produktów rolnych i potencjalne korzyści dla eksporterów usług, kiedy GATT otworzył drogę do tego eksportu, pomogły zrównoważyć sprzeciw przemysłu odzieżowego. Wiele krajów rozwijających się poparło tę rundę, ponieważ oczekiwało wielu nowych możliwości eksportowych dla ich gałęzi przemysłu tekstylnego i odzieżowego. Ponadto niektóre „koncesje" wynegocjowane w ramach porozumienia pozwalały uzasadniać wprowadzanie zmian w polityce, które i tak musiałyby nastąpić. Na przykład wydatki na Wspólną Politykę Rolną w Euro pic trzeba było i tak zdecydowanie obciąć w obliczu trudności budżetowych.

Jednakże ważnym czynnikiem, który przyczynił się do sukcesu rundy, była obawa o to, co by się stało, gdyby się ona nie powiodła. W 1993 roku tendencje protekcjonistyczne były coraz silniejsze zarówno w Stanach Zjednoczonych, jak i gdzie indziej. Negocjatorzy handlowi z krajów, które w innym przypadku mogłyby sprzeciwić się takiemu porozumieniu - takich, jak Francja, Japonia czy Korea Południowa, gdzie silne lobbies rolnicze zaciekle przeciwstawiały się liberalizacji - obawiali się, że brak porozumienia może być niebezpieczny, że niepowodzenie Rundy spowoduje nie tyle