3 (277)

ARKUSZ OBSERWACYJNY do zabawy nr 5/IN

Dziecko:

1 Podejmuje zabawę	spontanicznie na prośbę (+ +) nauczyciela ( +)	nie podejmuje (0)
2. Chętnie uczestniczy w zabawie	TAK ( + ) NIE (0)
3. Zadaje pytania	TAK< + ) NIE (0)
4, Konstruuje odpowiedzi na zadane pytania	TAK ( + ) NIE (0)
5. Łatwo wypowiada się na swój temat	TAK ( + ) NIE (0)
6. Jest zainteresowane wypowiedziami kolegi	TAK( + ) NIE (0)
7. Dominuje w rozmowie	TAK ( + ) NIE (0)
8. Reakcja przy wypowiedziach	meśmia- zdenerwo- spokój (+) łość (0) wanie (0)	wesołość pewność (+) siebie (+)
9. Liczba wypowiedzi

INTEUCENCJA W1ZUA1.NO-PRZESTRZENNA

W zakresie zdolności przestrzennych przewidzianych zostało 5 zabaw (2 swobodne i 3 organizowane przez nauczyciela).

1. Rysunki dziecka

W zakresie zdolności wizualnych (dziedzina sztuk pięknych) przewidziano analizę dwóch rysunków dziecka: „Ilustracja do bajki o Królewnie Śnieżce" i „ Wyj/rawa do lasu" (obrazującego wrażenia z wycieczki). Rysunki te były oceniane pod kątem następujących kategorii :

a) poziomu reprezentacji, rozumianego jako zdolność do tworzenia rozpoznawalnych symboli podstawowych elementów zawartych w rysunku, a także do przestrzennego koordynowania tych elementów w jedną, spójną całość, zawierającego:

• wykorzystanie padslawourych form" - 1) linie pionowe, poziome, ukośne występują rozłącznie: obiekty są niekompletne; nie zachowane są proporcje poszczególnych elementów; 2) niektóre formy geometryczne są połączone, tworząc bardziej złożo-

Wykortystano kryteria oceny rysunków proponowane w Projekcie Spectrum (Chen 1998: 159-167).

Każda kaicgona jest opisana na trzech poziomach, od początkowego do najbardziej zaawansowanego

ne formy, bardziej uszczegółowione obiekty; zachowane są proporcje w obrębie obiektu, ale nie pomiędzy wszystkimi elementami rysunku; 3) pokazane są kontury, profile: zamieszczone są rozpoznawalne cechy szczegółowe obiektów, proporcje są bliskie rzeczywistym;

•    użycie koloru - 1) kolory używane sporadycznie, bez związku z przedstawianym obiektem; 2) używane różne kolory, w części odzwierciedlające rzeczywiste kolory przedmiotu; 3) użyte różne przedmioty są prawic zawsze realistycznie dobrane;

•    wykorzystanie reguł kompozycji przestrzennej - 1) elementy umiejscowione są niewłaściwie w przestrzeni, np. odwrócone do góry nogami; 2) obiekty nie są umiejscowione poprawnie, np. skupiune w jednej części obrazka. 3) obiekty rozmieszczone są na całej stronie z zachowaniem kompozycji elementów góra-dół. wnętrze-zewnętrze.

b)    poziomu warsztatu artystycznego, zawierającego ocenę pomysłowości.

niestcreotypowości dzieł dzieci oraz ocenę formalnej jakości, związanej z elastycznością i wprawą w używaniu podstawowych środków artystycznych. Ocenie podlegają:

■    kolor - 1) każdy rysunek jest monochromatyczny, kolory na kolejnych rysunkach nie zmieniają się; 2) stosowane są różne kolory, dominują proste, podstawowe barwy; 3) różnorodne kolory stosowane są do właściwego odzwierciedlenia nastroju i atmosfery przedstawianych obiektów lub sytuacji, występują kontrasty i mieszanie kolorów;

•    zrniennolt! - 1) schematy powtarzane są bez zmian, formy przedstawienia nic zmieniają się, np. ten sam dom w takim samym otoczeniu; 2) tylko niektóre schematy powtarzają się na kolejnych rysunkach, występuje pewna zmienność tematów, schematów, kompozycji; 3) linie, kolory i kształty używane są, aby stworzyć różnorodność form przy rysowaniu; występuje znacząca zmienność form i lematów,

•    dynamika - l) linie, kształty, kolory i formy są sztywne, rysunki polegają głównie na prostych formach geometrycznych, tworząc wrażenie statyczności; 2) linie, kształty, kolory i formy są używane dynamiczne i swobodnie, rysunki zawierają elementy dynamiki; 3) linie, kształty, kolory i formy tworzą wrażenie ruchu z rytmem, równowaga i harmonią, obeciiR jest ekspresja, wywołują wrażenie dynamicznego napięcia.

c)    poziomu urtyzmu, zawierającego ocenę twórczości oraz komunikatywno

ści i estetyki dzieł według kategorii:

■    ekspresyjności - 1) rysunki nic przedstawiają żadnych emocji, ani nie wywołują żadnej emocjonalnej reakcji; 2) rysunki wywołują reakcje emocjonalne, me są jednak komunikatywnie jednoznaczne; 3) silne emocje są wyrażone poprzez adekwatne i interpersonalnie zrozumiale środki wyrazu, rysunki wydają się „żywe", „smutne", „wesołe";

•    nasycenia - 1) dwu- lub trójwymiarowość elementów nie występuje lub jest przypadkowa; 2) dwu- lub trójwymiarowość elementów występuje lub jest przypadkowa, ale nie jest związana z zamysłem artystycznym; 3) dwu- lub trójwymiarowość elementów występuje w sposób celowy, np. cieniowanie;

165