601

601



Intermorfy pełniące funkcję semantyczną są nieliczne; większą grupę stanowią tu intermorfy o znaczeniu ekspresywnym: -ul-, -<?«-, -osz-, -asz- (por. szelm-ut-ka, babul-eń-ka, święt-osz-ek, wuj-asz-ek). Znaczenie agentywne właściwe jest intermorfowi -ar- oraz -acz- {palmi-ar-nia, owoc-ar-stwo, wykał-acz-ka). Pozostałe intermorfy pełnią funkcję strukturalną: umożliwiają łączenie się jednostek, które nie mogą ze sobą sąsiadować ze względów fonologicznych (po podstawach czasownikowych o wygłosie samogłoskowym występują intermorfy o postaci pojedynczej spółgłoski, np. -1-: gni-t-ka, my-j-ka, -t-: tru-t-ka, api-l-stwo, -w-: ssa-w-ka) czy morfotaktycznych (por. tworzone za pomocą produktywnego w derywacji rzeczowników odprzymiot-nikowych sufiksu -ość, formacje odczasownikowe: uczęszcz-al-n-ość, umier-al--n-ość, zachorow-al-n-ość, zgłasz-al-n-ość), zapobiegają alternacjom na styku segmentów (np. lot-n-isko) lub po prostu zwiększają formalną opozycję między podstawą i derywatem (por. budd-yzm i budd-a-izm, taylor-yzm, ale epikur-e-izm, grub-as, ale glup-t-as itp.).

Około 2/3 segmentów wydzielanych w pozycji I, właściwe jest strukturze rzeczowników odrzeczownikowych, ale tylko -et-, -at-, -cz- charakteryzują się większą częstością występowania. Połowa z nich wydzielana jest wyłącznie w tematach obcego pochodzenia (np. humor-es-ka, proz-a-izm, charakter-yst--yka). W połączeniu z podstawą czasownikową mogą np. wystąpić -ow-(wykład-ow-ca), -aw- (lal-awi-ec),    (pas-t-erz), -un- (werb-un-ek), -an-

(mieszk-an-ka), -acz- (pad-acz-ka), -usz- (pogad-usz-ka). Rzeczowniki od-przymiotnikowe z intermorfami są rzadkie. Większość należy do słownictwa ekspresywnego. Wyłącznie po podstawach przymiotnikowych występuje segment -osz- (święt-osz-ek). Pozostałe intermorfy występujące w rzeczownikach od-przymiotnikowych łączą się również z podstawami innego typu, np. -t-(,glup-t-as), -usz- (czarn-usz-ka), -ar- (zieleni-ar-ka), -el- (pust-el-nia).

Po innych typach podstaw, liczebnikowej (trój-ni-ak), przysłówkowej (darem-szcz-yzna) czy zaimkowej (wszystk-o-izm), intermorfy pojawiają się wyjątkowo.

Ze względu na prawostronną łączliwość intermorfy dzielą się na trzy grupy: a) segmenty przyłączające sufiksy rodzime (połowa intermorfów wydzielanych w tej pozycji), b) intermorfy przyłączające sufiksy obce (ok. 1/4 jednostek), c) intermorfy przyłączające tak sufiksy rodzime, jak i zapożyczone. Sufiksy obcego pochodzenia przyłączane są: 1) przez intermorfy samogłoskowe (z wyjątkiem -i-), 2) intermorfy o budowie VCC (z wyjątkiem -cist-), 3) intermorfy o budowie VC, gdzie C jest spółgłoską przedniojęzykową dźwięczną (np. -od-, -ad-), 4) segmenty: -iw-, -or-, -il-, -icz-- Zdolność przyłączania sufiksów rodzimych i obcych przysługuje segmentom zawierającym w wygłosie spółgłoski półotwarte przednio-językowe (oprócz l), półsamogłoskę oraz t (np. -al-, -ar-, -on-, -at-).

Połowa segmentów przybiera tylko jeden lub dwa segmenty.

Najszersza walencja prawostronna cechuje intermorf -t- (ego-t-yzm, bi-t-wa, improduk-t-yw, bio-t-yt, ego-t-ysta, bio-t-yna, obżar-t-us, głup-t-as, induk-t-or, chłop-t-yś, chłop-t-aś, gię-t-arz, da-t-ek, bi-t-ka, antybio-t-yk, makrobio-t-yka, głup-t-ak, pas-t-uch, tru-c-izna). Odznacza się on jednak niską produktywnością.

601


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
6. DERYWATY ODPRZYSŁÓWKOWE - A (Adv) Derywaty odprzysłówkowe są nieliczne. Przysłówki rozumie się tu
77927 P3109079 liczba osób pełniących funkcje kierownicze jest większa, gdyż należą do nich ob**l wł
§6 Członkowie organów Samorządu pełnią swoje funkcje społecznie i są zobowiązani do: 1)
1.    Czym są interakcje i jaką pełnią funkcję w grupie społecznej? Każda jednostka
Sukcesy funkcjonowania współczesnych przedsiębiorstw w coraz większym stopniu uzależnione są od dobr
Astrocyty są najliczniejsze - pełnią funkcje podporowe Oligodendrocyty są mniej liczne i wytwarzają
ARKUSZ XIX 3 Zadanie 9.    1 p. Wartości funkcji / (xj =x:i -4x2 + 3x -1 są nie więks
Zdj?cie2580 Metody radialne - podsumowanie •    Metody bazujące na funkcjach radialny
img043 (54) rżeń i w całości utworu pełniące funkcję wyłącznie retardacyjmą. Cytaty folklorystyczne
skanuj0085 (37) Rozdział 3. ♦ Instrukcje sterujące i funkcje 97{ Sa = $GL0BALS["a"]: echo(
skanuj0210 (4) Rozdział 8.Cookies i sesjeCookiesCzym są cookies? Większość czytelników na pewno spot

więcej podobnych podstron