51

51

51

współczesnejinformacji naukowej [Losee 1997, BI; Stonier 1991, BI], alenSj jużjedynym bądź dominującym.    ^J’ ^cmcJ^esl;

W 1970 r. Tefko Saracevic i inni uczeni [Saracevic (red.) 1970, BI] zaproponowali przyjęcie perspektywy komunikacyjnej w nauce o informacji, tj. spojrzenie na przedmiot badan przez pryzmat języka, zagadnień przekazywania znaczenia (meaning), komunikacji między ludźmi oraz ludźmi i systemami etc przy użyciu m.in. dokumentów (recorded knowledge). Taka postawa spowodowała zwrócenie baczniejszej uwagi na humanistyczny aspekt procesów informacyjnych; w pewnych swych wątkach znajduje ona kontynuatorów w naszych czasach [Brier 1996a-1996b, BI; Hjorland; Albrechtsen 1995, BI],

Koniec lat siedemdziesiątych jest zaraniem ujęcia kognitywnego, kładącego silny nacisk na indywidualnego użytkownika informacji, podkreślającego złożoność zagadnienia wyszukiwania informacji, przesuwającego punkt ciężkości badań w kierunku nauk społecznych i humanistycznych (zob. podrozdział 5,1).

W ciągu następnych dwudziestu lat posypały się różne, często kompleksowe lub dążące do zunifikowania pola badawczego nauki o informacji, propozycje jej przedmiotu, metodologii, filozoficznych podstaw, kierunków dociekań etc. Pojawiły się głosy twierdzące, iż informacja naukowa może być uznana za naukę bez wzorowania się na dziedzinach przyrodniczych, wręcz przeciwnie, powinna ona spełniać kryteria naukowości stosowne dla wiedzy humanistycznej (zob. podrozdział 1.4) [Benediktsson 1989, BI; Wright 1979, BIJ. Kwestie te omówione zostaną w kolejnym podrozdziale oraz w rozdziale trzecim.

Anna Sitarska w 1984 r. pisała o dwu stadiach rozwoju nauki o informacji:

(1)    lata sześćdziesiąte, gdy uwagę skupiano na zjawiskach informacyjnych w nauce, związanych z procesami poznawczymi i zastosowaniami wiedzy naukowej;

(2)    lata siedemdziesiąte, gdy nastąpiło poszerzenie zakresu dociekań, zaczęło badać problemy informacji z różnych punktów widzenia (komunikacja społeczna, językoznawstwo, filozofia i logika, informatyka, semiotyka itd.). W tym samym czasie w Polsce pozostawano na pierwszym etapie, koncentrowano się na zjawiskach informacyjnych w naukach stosowanych, ignorowano zagadnienia informacji w życiu społecznym, królowały „komputerowa fascynacja” i zainteresowanie technikami przekazu informacji [Sitarska 1984, BI).

Miroslav Tudman z kolei, 15 lat temu, widział trzy etapy rozwoju informacji naukowej: (1) nacisk na automatyczne przetwarzanie danych, traktowane jak panaceum na wszystkie problemy informacyjne (lata pięćdziesiąte i sześćdziesiąte); ^koncepcja informatyzacji społeczeństwa jako globalnego procesu komunikacji (lala si e zie-siąte); (3) uznanie faktu, źe świat wiedzy istnieje niezależnie od jego twórców

•    konsumentów, a także od wszelkiego rodzaju instytucji (lata osiemdziesiąte) (Tud-man 19*6, BI]. Z dzisiejszego punktu widzenia jest zrozumiale, iż wyróżnienie tak opisanego trzeciego stadium pozostaje w związku z dyskutowaną w latach twiein /■£ łiątych, w kontekście przydatności do metodologii informacji naukowej, koncepcją

•    Trzech światów” Poppera, która jednak nic stała się obowiązującym unit jedną /. kilku akceptowanych możliwych postaw (zob, podro/d/i.il I )