8listopada (3)

4

Znaczący udział w procesach wietrzenia chemicznego ma świat organiczny, szczególnie bakterie. Chemiczne oddziaływanie świata organicznego na skały i minerały wynika z niskiej trwałości materii organicznej i wydzielania z niej podczas jej rozkładu, a także przez organizmy żywe różnych, substancji, w tym szczególnie aktywnych chemicznie kwasów organicznych - kwasów humusowych (kwas octowy, mrówkowy, mlekowy itp.).

Uwarunkowania rozkładu skał i powstawania nowych minerałów:

1.    Rodzaj skał wyjściowych (skład chemiczny, wielkość ziaren, ich rozmieszczenie, porowatość i

przepuszczalność skały);

2.    Warunki pedoklimatyczne (temperatura, wielkość opadów, rodzaj wód porowych, rodzaj i

zawartość rozpuszczonych w nich gazów, sposób i intensywność drenażu, poziom pH i Eh);

3.    Zawartość i rodzaj substancji organicznych;

4.    Chemizm wód opadowych;

5.    Długość wietrzenia.

Rodzaje wietrzenia chemicznego:

Rozpuszczanie

Z ważniejszych minerałów skałotwórczych stosunkowo łatwo rozpuszczaniu ulegają: kalcyt (CaC0₃), dolomit (Ca, Mg[C0₃]₂), syderyt (FeC0₃) gips (CaS04x2H₂0), anhydryt (CaS0₄), oliwiny (krzemiany Mg i Fe). Ogólnie nietrwała jest większość skaleni, biotyt, pirokseny i amfibole. Szczególnie łatwo rozpuszczalny jest halit (NaCI), stąd niezbyt częsty w skałach.

Rozpuszczalność CaCQ₃ wzrasta ze wzrostem zawartości w wodzie rozpuszczonego C0₂ powodującego spadek pH wody (wzrost zakwaszenia wody). Rzadko rozpuszczaniu podlega kwarc (Si0₂).

Utlenianie

Podlegają mu głównie krzemiany zawierające Fe²⁺ i Mn²⁺ (np. oliwiny, pirokseny, biotyt), węglany Fe, różne siarczki i materia organiczna (mi. torf, węgiel)

Np. FeS₂ (piryt) + H₂0 + 70₂= 2FeS0₄ + 2H₂S0₄ + ciepło (pożary w kopalniach

węgla)

12FeS0₄ + 30₂ + H₂0 = 4Fe₂(S0₄)₃ + 4Fe(OH)₃ (getyt „rdza”)

Fe₂(S0₄)₃ + 6H₂0 = 2Fe(OH)₃ + 3H₂S0₄ W związku z powszechnym występowaniem żelaza utlenianie zaznacza się pojawianiem się nalotów i skupień materiału o barwach żółtych, brązowych i czerwonych

Redukcja

Powodowana głównie przez bakterie (wykorzystujące 0₂ do swoich procesów życiowych) i materię organiczną. Związki żelazowe przechodzą w żelazawe (np.. tlenki żelaza przechodzą w węglany lub siarczki). Pojawiają się barwy czarne, szare, zielone.