556

oznaczają formacje z prefiksem przy-, np. przyjść, przyjechać, przylecieć, przybić, przycisnąć, przykleić, przyrosnąć, przyschnąć (do + gen.);

b)    zbliżenie całkowite (ew. połączenie) do miejsca docelowego jako punktu granicznego oznaczają formacje z prefiksem do-, np. dobiec, dopłynąć, donieść, dolać, dosypać, dobudować (do + gen.);

c)    zbliżenie częściowe widziane z punktu docelowego oznaczają formacje z prefiksem pod-, np. podejść, podjechać, podprowadzić (do + gen. || ku + dat.; też pod, przed + acc., np. podjechać pod || przed dom);

d)    zbliżenie częściowe widziane z punktu docelowego, w którym znajduje się obserwator, z odcieniem oczekiwania przez tego obserwatora, oznaczają formacje z prefiksem nad-, np. nadbiec, nadjechać, nadlecieć;

e)    zbliżenie do punktu docelowego widziane z punktu wyjścia - formacje z prefiksem za-, np. zajechać, zanieść, zawlec (do + gen.);

0 zbliżenie do punktu docelowego widziane z punktu wyjścia, z jednoczesnym zaznaczeniem początkowej fazy (startu) ruchu - formacje z prefiksem po-, np. pójść, polecieć, postać (do + gen.);

g)    zbliżenie do punktu docelowego z zaznaczeniem opuszczenia punktu wyjścia - formacje z prefiksem od-, np. odprowadzić, odnieść, odlecieć (do + gen.);

h)    wzajemne zbliżenie przedmiotów lub ich części - formacje z prefiksem z- (||s-||s-) przy podstawach przechodnich, np. zegnać (owce), zsunąć (stoły), zbić (deski), zszyć (coś), a przy podstawach nieprzechodnich z dodatkiem postfiksu się, np. zbiec się, zjechać się, zrosnąć się;

i)    zbliżenie do różnych części przedmiotu:

-    kierunek do wnętrza przedmiotu - formacje z prefiksem w-, np. wejść, wlecieć, wbić (coś), wetrzeć, wgnieść (coś do + gen. || w + acc.); dla podkreślenia napełnienia wnętrza przedmiotu używa się formacji z prefiksem na-, np. nalać, napchać, nasypać (czegoś do + gen.), por. wlać wino || wina do kieliszka - nalać wina do kieliszka; jest to szczególnie widoczne przy zmianie rekcji czasownika, gdy napełniany przedmiot jest dopełnieniem bliższym, por. napchać słomy do siennika : napchać siennik słomą i tylko nasączyć gazę jodyną;

-    kierunek pod przedmiot - formacje z prefiksem pod-, np. podłożyć, podsunąć, podpłynąć (pod + acc.);

-    kierunek z dołu na górną powierzchnię przedmiotu - formacje z prefiksem w-, np. wejść, wnieść, wskoczyć (na + acc.);

-    kierunek na powierzchnię przedmiotu i zajęcie na niej miejsca - formacje z prefiksem na-, np. nadepnąć, nakleić, nalać (na + acc.).

2. Formacje nazywające oddalanie (się) przedmiotów:

a)    oddalenie od przedmiotu - punktu granicznego nazywają formacje z prefiksem od-, np. odejść, odpłynąć, odciąć, odłamać (od + gen.);

b)    wzajemne oddalenie przedmiotów lub ich części - formacje z prefiksem roz- przy podstawach przechodnich, np. rozebrać (dom), roznieść (listy), rozpędzić (tłum), rozerwać, rozciągnąć, rozbić, rozczesać, z formantem roz-— się przy podstawach nieprzechodnich, np. rozejść się, rozlecieć się; wymagają one mnogich lub zbiorowych subiektów lub obiektów;

556