58 (10)

58 Zasady ustroju Rzeczypospolitej

Wstępu i art. 3 Konstytucji Litwy z 1992 roku), nic stronią tez od nich państwa

0    ustabilizowanym już istnieniu.

Niepodległość oznacza odrębny byt państwowy Rzeczypospolitej i podkreślenie tej wartości oznacza zarówno nawiązanie do okresu rozbiorów , jak i do w ydarzeń II wojny światowej. Niepodległość oznacza te?, istnienie Polski w jej obecnych granicach - nieprzypadkowo konstytucja kilkakrotnie podkreśla zasadę nienaruszalności

1    niepodzielności terytorium państwa.

Suwerenność oznacza zdolność państwa do samodzielnego decydowania o wszystkich dotyczących go sprawach i samodzielnego podejmowania wszystkich dotyczących go decyzji, co nawiązuje z kolei do negatywnych doświadczeń okresu PRL. Tak rozumiana suwerenność odnosi się więc do siatki pojęciowej prawa międzynarodowego i łączy się z sytuacją państwa w jego stosunkach zewnętrznych. Tym samym jest to zupełnie inne pojęcie niż „suwerenność narodu”, które odnosi się do sposobu sprawowania władzy wewnątrz państwa, a więc do jego ustroju wewnętrznego. Może dla uniknięcia nieporozumień terminologicznych konstytucja ani razu nie używa espressis verhis określenia „suwerenność”, ale w oczywisty sposób pojęcie to (a raczej pojęcia) stanowią tło dla omawianych postanowień konstytucyjnych.

47. A. Suwerenność Polski w stosunkach międzynarodowych nie oznacza jednak zakazu jej włączania w proces integracji europejskiej, co w dzisiejszych warunkach oznacza przede wszystkim wprowadzenie Polski do NATO i Unii Europejskiej. Przystąpienie do tych organizacji oznacza pewne ograniczenie międzynarodowej suwerenności Polski. W szczególności w-ejście do Unii Europejskiej sprawia, iż wszystkie regulacje prawne wydawane przez organy Unii Europejskiej nabierają mocy obowiązującej wobec polskiego ustawodawstwa, co obliguje sądy oraz inne organy państwowe nie tylko do ich bezpośredniego stosowania, ale i do dawania im pierwszeństwa wobec unormowań prawa krajowego.

Ograniczenie suwerenności może nastąpić tylko na podstawie wyraźnej i szczególnej regulacji konstytucyjnej - stąd wszystkie konstytucje państw członków Unii zawierają tak zwaną europejską klauzulę dopuszczającą poddanie się tego typu ograniczeniom. W Konstytucji z 2 kwietnia 1997 roku rolę tej klauzuli spełnia art. 90. który (w ust. J) pozwala, by „[...] na podstawie umowy międzynarodowej przekazać organizacji międzynarodowej lub organowi międzynarodowemu kompetencje organów władzy państwowej w niektórych sprawach”. Artykuł 90 nic mówi więc o trans-łerze suwerenności, a tylko o transferze kompetencji. Zarazem polska konstytucja wprowadza w tym zakresie wiele różnego rodzaju gwarancji i zabezpieczeń.

Po pierwsze, ograniczony jest zakres przekazania kompetencji. Może on bowiem dotyczyć tylko niektórych spraw, co - zgodnie ze stanowiskiem Trybunału Konstytucyjnego (wyrok z 11 maja 2005 roku, K 18/04) - oznacza „[...] zakaz przekazania ogółu kompetencji danego organu, przekazania kompetencji w całości spraw w danej dziedzinie, jak i zakaz przekazania kompetencji co do istoty spraw' określających gestię danego organu władzy państwowej". Innymi słowy, przekazanie kompetencji nie może mieć charakteru uniwersalnego, a z drugiej strony, zakazane jest przekazanie w całości kompetencji najważniejszych, stanowiących o możliwości działania państwa jako odrębnej jednostki. Jak wskazuje Krzysztof Wojtowicz, „[...] na kompetencje te

sl

P

ai

O

Cl

w

(X

dz

O ¹ SZ.I IZ.I

w;

zo

nai

ak<

rze

wa

PU

cją

wyj

dar<

kwc

Kor

tuto

jasn

SlIWi

ze o Traf z jed uzys gÓllli ropej pańsi

ograi

nych

zbrój

dzyń;

(art.