KWAS 2-ACETOKSYBENZENOKARBOKSYLOWY
(ASPIRYNA)
Andrzej Rajca *
wg H. Kaufmann, Ber., 1910, 42, 3481
Odczynniki: bezwodnik kwasu etanowego (octowego), kwas 2-hydroksybenzenokarboksylowy (salicylowy), kwas siarkowy (VI) stężony, etanol.
Skala: makro.
Techniki: ogrzewanie, sączenie pod zmniejszonym ciśnieniem, krystalizacja.
Zagrożenia: kwas siarkowy(VI), bezwodnik octowy - odczynniki żrące.
Środki ostrożności: praca w okularach, w rękawicach gumowych pod wyciągiem, unikać wdychania par bezwodnika octowego.
Przydatność: lek przeciwgorączkowy, przeciwbólowy, przeciwzapalny i przeciwreumatyczny.
Przepis wykonania: W kolbie stożkowej umieszcza się 72,4 mmola kwasu salicylowego,
o t
147 mmoli bezwodnika octowego i 0,3 cm kwasu siarkowego(VI). Mieszaninę reakcyjną ogrzewa się w łaźni wodnej do temperatury 60 °C i utrzymuje tę temperaturę przez 20 minut, kontrolując ją termometrem umieszczonym w mieszaninie reakcyjnej równocześnie ostrożnie mieszając zawartość kolby. Następnie mieszaninę reakcyjna pozostawia się do ochłodzenia. Gdy temperatura mieszaniny osiągnie temperaturę otoczenia, do mieszaniny reakcyjnej dodaje się 200 cmJ wody, równocześnie mieszając. Wytracony surowy osad odsącza się pod zmniejszonym ciśnieniem i krystalizuje z wodnego roztworu alkoholu etylowego (jedna objętość alkoholu na 4 objętości wody). Otrzymano 12 g (67 mmoli, 92%) białych kryształów o t.t. 128-135°C.
Odpady: Przesącz po reakcji oraz krystalizacji po doprowadzeniu pH do zakresu 6-8 można wylać do kanalizacji.