CCF20091110009

33

1. Nowe formy kontroli

dowo, „wolne” są te instytucje, które działają (i które podlegają działaniu) w krajach Wolnego Świata; inne, wykraczające poza to sposoby [przejawiania się] wolności z definicji są albo anarchizmem, komunizmem, albo propagandą. „Socjalistyczne” są wszelkie wtargnięcia w prywatne poczynania nie podejmowane przez same prywatne przedsiębiorstwa (lub kontrakty rządowe), takie jak powszechne ubezpieczenia zdrowia, łub ochrona przyrody przed zbyt postępującą komercjalizacją, lub ustanowienie usług publicznych, które mogą godzić w prywatny zysk. Totalitarna logika faktów dokonanych posiada swój Wschodni odpowiednik. Tam wolność jest sposobem życia ustanowionym przez reżim komunistyczny, a wszelkie inne, transcendujące przejawy wolności są albo kapitalistycznym, albo rewizjonistycznym, albo lewicowym sekciarstwem. W obydwu obozach idee nie-ope-racyjne są niebehawioralne i wywrotowe. Ruch myśli zostaje zatrzymany przed barierami, które jawią się jako granice samego Rozumu.

Takie ograniczenie myśli nie jest z pewnością czymś nowym. Rozwijający się nowożytny racjonalizm, zarówno w swej formie spekulatywnej jak i empirycznej, ukazuje uderzający kontrast między skrajnie krytycznym radykalizmem w metodzie naukowej i filozoficznej, z jednej strony, i bezkrytycznym kwietyzmem w postawie wobec oficjalnych i funkcjonujących instytucji społecznych, z drugiej. Tak więc Kartezjańskie ego cogitans miało pozostawić nietknięte „wielkie ciała publiczne”, a Hobbes utrzymywał, że „to, co teraźniejsze, zawsze powinno być przekładane, podtrzymywane i oceniane najlepiej”. Kant zgadzał się z Lockiem w usprawiedliwieniu rewolucji, jeśli udaje jej się zorganizować całość i nie dopuścić do przewrotu, oraz kiedy jej się to udaje.

6 — Człowiek jednowymiarowy