CCF20130429001

Czękć V • l'raktycziH)-teoretyczn(>-liluzoliczny wymiar współczesnego pielęgniarstwa

Autor teorii - znaczące daty	Człowiek - osoba	Zdrowie
Dorotea Orem 1914 - urodzona w Baltimore (USA) 1930 - uzyskuje dyplom pielęgniarki 1939-uzyskuje dyplom bakalarza nauki w edukacji pielęgniarskiej 1945 - uzyskuje tytuł zawodowy magistra z zakresu edukacji pielęgniarskiej 1954 - otrzymuje stanowisko profesora nadzwyczajnego uniwersytetu 1971 - opracowuje i publikuje model samoopieki	Człowiek - to zintegrowana jedność cechująca się dużym zróżnicowaniem strukturalnym i funkcjonalnym dotyczącym sfer: fizycznej, psychicznej, społecznej i kontaktów interpersonalnych. Cechą każdego człowieka jest zdolność do uczenia się, rozwoju, dążenie do samorealizacji. Człowiek - każdy dysponuje mechanizmami umożliwiającymi przystosowanie się do środowiska.	Zdrowie - stan pełnej integracji strukturalnej i funkcjonalnej. I Zdrowie - dobrostan odczuwany w codziennym życiu, poczucie zadowolę-nia, przyjemności i szczęścia. 1 Stan dobrostanu towarzyszy różnym łoi mom aktywności człowieka i obejmuji wszystkie sfery życia: •    fizyczną; •    psychiczną; •    społeczną; •    kontaktów międzyludzkich. Człowiek może odczuwać, że jest zdrowy, pomimo tego, że nie ma u niego pełnej integracji strukturalnej i funkcjonalnej.
Betty Neuman 1924-urodzona w Ohio (USA) 1947 - uzyskuje dyplom pielęgniarki 1957 - uzyskuje dyplom bakalarza w pielęgniarstwie 1966 - uzyskuje tytuł zawodowy magistra z zakresu zdrowia publicznego 1973 - otrzymuje nominację na stanowisko konsultanta w dziedzinie zdrowia psychicznego 1985 - broni doktorat z psychologii klinicznej	Człowiek - ożywiony, otwarty system stale dążący do zachowania stanu równowagi zakłócanej przez oddziaływanie stresorów. Stresory pochodzą ze środowiska wewnętrznego i zewnętrznego. Człowiek rozumiany jako system złożony jest z wielu elementów, między którymi zachodzą różne procesy. Centralnym elementem systemu - jądrem - jest podstawowa struktura źródeł energii, obejmująca czynniki wspólne dla wszystkich ludzi, tzn. budowę anatomiczną i biochemiczną organizmu. Budowa i funkcjonowanie jądra (podstawowej struktury) uwarunkowane są genetycznie i warunkują wrodzoną odporność człowieka na stresory. Przed działaniem stresorów jądro bronią biochemiczne mechanizmy obronne. Nadbudowę nad jądrem (podstawową strukturą źródeł energii) stanowi struktura osobowości stworzona z czynników natury: fizjologicznej, psychologicznej, społeczno-kulturowej, rozwojowej i duchowej. Człowiek jako system jest w stałej interakcji z systemami środowiska społecznego i przyrodniczego.	Zdrowie jest dobrostanem, który należy rozumieć w ujęciu holistycznym - jaku stan utrzymania w pełnej równowadzs i harmonii elementów fizycznych, psychospołecznych i duchowych człowieka. Zdrowie ma zróżnicowany wymiar uwa runkowany wiekiem i prowadzonym trybem życia. Zdrowie - dobry stan jest zmienny, ponieważ codziennie zmieniają się warunki życia, stresory działające na człowieka i wytrzymałość linii obrony chroniących podstawową strukturę źródeł energii.

Uoulziul I • l'ie.li;%iti<itstwo htidnwanc nu doświadczeniu,.

Środowisko

Pielęgnowanie

Śiodowisko obejmuje wiele czynników różnego pochodzenia, w tym czynniki:

•    fizyczne;

•    chemiczne;

•    biologiczne;

•    społeczne.

Człowiek i środowisko stanowią funkcjonalną jedność i dlatego człowieka nie można wyizolować ze środowiska, w którym żyje.

Pielęgnowanie - to służenie człowiekowi, zajmowanie się nim i troszczenie się o jego zdrowie, jeżeli nie jest on w stanie zapewnić sobie w sposób ciągły samoopioki.

Pielęgnowanie to gotowość do pomagania, którego zakrus powinien być dostosowany do sytuacji zdrowotnej po trzebującego człowieka.

Pielęgnowanie obejmuje złożone działania ukierunkowano na rozpoznawanie potrzeb zdrowotnych pacjenta przy uwzględnieniu jego sytuacji życiowej.

Pielęgnowanie może polegać na

•    uczeniu pacjenta wykonywania czynności związanych z pielęgnacją;

•    pomaganiu przy czynnościach, których pacjent sam nie może wykonać;

•    wykonywaniu wszystkich czynności u pacjenta culko wicie niesprawnego.

Środowisko jest systemem składającym się ze środowiska wewnętrznego, zewnętrznego i wykreowanego.

Środowisko wewnętrzne - wszelkie sity i wpływy pochodzące z wnętrza człowieka (człowiek - otwarty system ograniczony granicami, tzw. liniami obrony).

Środowisko zewnętrzne - sity i wpływy pochodzącego spoza człowieka.

Środowisko wykreowane - mechanizmy obronne nieświadomie rozwinięte przez człowieka dla własnej obrony i równowagi systemu; jest to nieświadoma mobilizacja wszystkich sfer człowieka i zasobów energetycznych jądra (struktury podstawowej) w celu utrzymania integralności i stabilności systemu; obejmuje mechanizmy obronne sfery: psychologicznej, fizjologicznej, socjokulturowej i duchowej. Środowisko wykreowane zmienia się w zależności od potrzeb człowieka.

Środowisko rozumiane jako system oddziałuje na człowieka poprzez stresory wywierające wpływ pozytywny lub negatywny. Mogą to być stresory intrapersonalne, interpersonalne i ekstrapersonalne.

Pielęgnowanie to asystowanie człowiekowi. Pielęgnowanie polega na:

•    rozpoznawaniu zdolności człowieka do walki ze stro sorem;

•    pomaganiu człowiekowi w redukowaniu stresora;

•    pomaganiu człowiekowi w osiąganiu równowagi orga nizmu i stabilności ze środowiskiem;

•    eliminowaniu warunków niepomyślnych dla człowieka. Pomagając człowiekowi w osiąganiu stanu równowagi,

należy zrozumieć znaczenie (i wspierać rozwój) środowi ska wykreowanego, ponieważ u podłoża wielu chorób leżą określone przekonania i ukrywane lęki.