Cząić V • Praktyczno teoretyczno filozoficzny wymiar wsiHiic.-csneyo pielęgniarstwa
Autor teorii - znaczące daty |
Człowiek - osoba |
Zdrowie |
Madelaine Leininger 1924 - urodzona w Satton (USA) 1948 - uzyskuje dyplom pielęgniarki 1950 - uzyskuje licencjat z nauk biologicznych 1954 - uzyskuje tytuł zawodowy magistra z zakresu pielęgniarstwa psychiatrycznego - podejmuje studia z zakresu antropologii 1960 - zostaje profesorem pielęgniarstwa i antropologii 1965 - uzyskuje stopień doktora z filozofii w zakresie antropologii |
Człowiek jest całością, rozumianą w ujęciu holistycznym. Człowiek jest ludzką istotą kulturową. Człowiek - zrozumienie człowieka wymaga uwzględnienia jego powiązań z kulturą i ujmowania go w sposób holistyczny. |
Zdrowie ma charakter uniwersalny, ale zróżnicowany, ponieważ jest różnie definiowane, a to uwarunkowane jest kulturowo. Zdrowie ma wysoką wartość, to dobro-stan, możliwy do osiągnięcia przez jednostkę w pełnieniu codziennych ról, w sposób kulturowo satysfakcjonujący. Każda kultura (w znaczeniu spoteczeń- 1 stwa) ma swoje wtasne formy, wzorce i sposoby troszczenia się o zdrowie. Poznanie form, wzorców i sposobów troszczenia się o zdrowie w określonej kulturze (społeczeństwie) umożliwia poznawanie, wyjaśnianie i przewidywanie zdrowia w odniesieniu do każdego człowieka żyjącego w określonym społeczeństwie. |
Hildegard Peplau 1909 - urodzona w Reding (USA) 1931 - uzyskuje dyplom szkofy pielęgniarskiej 1943 - uzyskuje licencjat z zakresu pielęgniarstwa 1947 - uzyskuje tytuł magistra z zakresu pielęgniarstwa psychiatrycznego 1953 - uzyskuje tytuł doktora z pedagogiki |
Człowiek - rozwijający się system o charakterystycznych właściwościach fizjologicznych, biochemicznych i interpersonalnych. Człowiek jest unikalną strukturą biologiczną, psychiczną, duchową i społeczną. Człowiek cechuje się zdolnością do rozwoju, samoorganizacji i do współżycia ze środowiskiem. Człowiek - o odrębności każdej osoby decyduje niepowtarzalność jego potrzeb, reakcji na ten sam bodziec i swoisty sposób redukcji napięcia wytwarzanego przez potrzeby. Człowiek - każdy ma własną siłę umożliwiającą zmienianie się i rozwój, który zachodzi w procesie interakcji ze znaczącymi osobami i ze środowiskiem, które - tak jak człowiek -zmieniają się dynamicznie. Człowiek w czasie życia nabywa specyficzną wiedzę, opanowuje wtasne mechanizmy percepcji i reagowania na otaczające zjawiska, które pozwalają na zachowanie tożsamości i wypełnianie określonej roli życiowej. Rozwój człowieka wywodzi się z lęku. Lęk może wywoływać zachowania promujące zdrowie i takie, które zdrowie osłabiają. |
Zdrowie - symbol, sita umożliwiająca przemieszczanie się ludzkich sił w kierunku rozwoju osobowości, kreatywności, konstruktywnego i produktywnego istnienia. Zdrowie - wskaźnikiem są umiejętności interpersonalne człowieka. Zdrowie i choroba są stopniowalne, można przedstawić to na linii prostej w powiązaniu z poziomem i nasileniem lęku, jaki odczuwa człowiek. Zdrowie - zdolność człowieka do przekształcania odczuwanego lęku w zachowania produktywne. Zdrowie zawsze rozumiane jest w wymiarze społecznym. |
Koztlziai I • l'lehiXiiiar\two budowane na doświadczeniu,
Środowisko |
Pielęgnowanio |
Środowisko - miejsce o dużym znaczeniu, wywierające wptyw na zdrowie. Środowisko - miejsce kształtujące wzorce troskliwości prezentowanej przez jednostką, rodziny i inne grupy społeczne. |
Pielęgnowanie - wyuczone opiekowanie się polegające na asystowaniu ludziom różnych kultur i warstw spo tecznych. Pielęgnowanie - opiekowanie się ukierunkowane na pomaganie ludziom w kształtowaniu korzystnego dla zdrowia trybu życia, zapobieganie chorobom i odzyski wania zdrowia. Pielęgnowanie - opiekowanie się, skoncentrowane jest na fenomenie ludzkiej troskliwości kulturowej. Pielęgnowanie - opiekowanie się skoncentrowane na ak tywności polegającej na asystowaniu, wspieraniu, ułatwianiu lub umożliwianiu utrzymania lub odzyskiwania dobrostanu (zdrowia), pomaganiu ludziom w radzeniu sobie z upośledzeniem i śmiercią w sposób akceptowa ny kulturowo i przynoszący człowiekowi różne korzyści. |
Środowisko można rozpatrywać jako: • mikroświat; • środowisko ustrukturalizowane; • środowisko nieustrukturalizowane; • środowisko terapeutyczne. Mikroświat - procesy psychiczne i kultura, które wpływają na przyjmowanie przez człowieka wierzeń i obyczajów. Środowisko ustrukturalizowane - różne urządzenia, regulaminy. Środowisko nieustrukturalizowane - interakcje międzyludzkie wpływające na zdrowie psychiczne człowieka, na kształtowanie jego wzorów samoopieki i samowiedzy. Środowisko terapeutyczne - środowisko fizykosocjalne w relacjach pielęgniarka-pacjent, w którym pielęgniarka jest odpowiedzialna za kształtowanie tego środowiska; może promować wzorce zachowań zdrowotnych i wpływać na przedłużanie zachowań zdrowotnych pacjentów. |
Pielęgnowanie - proces terapeutycznej i interpersonalnoj relacji pacjent-pielęgniarka-pacjent. Celem tego procesu jest osiągnięcie zdrowia poprzez wy korzystanie procesu interpersonalnego. Proces interpersonalny - dojrzewająca, przemyślana, kształtująca sita, kierująca rozwojem pacjenta w zakru sie umiejętności rozwiązywania problemów. Pielęgnowanie - pomaganie: • w rozwoju osobowości, w twórczym, konstruktywnym, produktywnym życiu; • w promowaniu twórczego życia w łączności ze środo wiskiem; • w procesie przywracania zdrowia; • w zaspokajaniu potrzeb; • w radzeniu sobie w sytuacjach konfliktowych; • w radzeniu sobie z frustracją i lękiem; • w rozwijaniu możliwości kontroli własnych zachowań pacjenta; • w zrozumieniu własnych problemów. Pielęgnowanie uwarunkowane jest unikatowością czlowi ka wynikającą z ogromnej złożoności czynników, któro na niego oddziałują (środowiskowych, kulturowych, obyczajowych, religijnych). |