Obraz0

V. Legitymizacja władzy

55.    Ważnym praktycznym i teoretycznym zagadnieniem władztwa publicznego jest problem legitymizacji władzy. Legitymizacja to proces uprawomocniania. Gdy mówimy o rezultacie tego procesu, pojawia się pojęcie władza legitymowana, prawowita.

56.    Termin „legitymizm” znany jest z dziejów Francji i Europy początku XIX wieku. Kiedy skończyły się wojny napoleońskie, a cesarza zesłano na Wyspę Świętej Heleny, w Europie powrócił dawny porządek polityczny. Kongres wiedeński odwołał się do zasady legitymizmu. Polegała ona na tym, że władcy, którzy panowali w Europie przed epoką rewolucji i wojen napoleońskich, powrócili na swoje trony, ponieważ byli władcami legalnymi. Wierzono, że na ich rzecz przemawia prawo, normy sukcesji królewskiej, długa tradycja panowania, pomazanie Boże.

57.    O władzy legitymowanej można mówić w dwóch aspektach: normatywnym i społecznym. Drugi, wprowadzony dalej termin, „legitymizacja społeczna”, „władza społecznie legitymowana”, nie powinien być rozumiany jako przeciwstawiany pierwszemu („władza legitymowana normatywnie, prawnie”). W istocie, legitymizacja normatywna ma oczywiste zabarwienie społeczne, skoro normy będące podstawą takiej legitymizacji mają charakter społeczny.

58.    Gdy nawiąże się do źródłosłowu: (lac. lex, legis), zwrot „władza legitymowana” oznacza władzę prawomocną, uprawomocnioną zgodnie z istniejącym porządkiem normatywnym. Element prawny, normatywny odgrywa w procesie legitymizacji z reguły znaczną rolę. Władzę można uznać za legitymowaną, jeśli