chem13

ZWIĄZKI HETEROCYKLICZNE

1.    Teofilina, teobromina, kofeina to pochodne ksantyny. Narysuj wzory:

2.    Związki heterocykliczne charakteryzują się:

a)    para elektronowa heteroatomu najczęściej uczestniczy w sekstecie elektronowym;

b)    płaskim układem pierścieni najczęściej o charakterze aromatycznym;

c)    delokalizacja elektronów nadaje ładunek + lub - atomom węgla w sąsiedztwie heteroatomu.

3.    Odnośnie pirolu i jego pochodnych słuszne są stwierdzenia:

_c-a); układ z pięcioczłonowym pierścieniem zawierającym atom azotu;

(bj> jestelementem budowy hemu i chlorofilu;

(Tćp porfiny tworzą trwale kompleksy z jonami metali: Fe*", Co*", Mg*', Cu*";

d)    to sześcioczłonowy pierścień z atomem tlenu;

e)    porfiryna to układ czterech pierścieni pirolowych połączonych mostkami siarczkowymi;

f)    kompleksy porfiryny z jonami metali powstają wyłącznie przy udziale wiązań jonowych.

4.    Biologiczne ważne pochodne pirydyny to:

a)    nikotyna jako pirydynowy alkaloid;

b)    amid kwasu nikotynowego - witamina PP oraz element strukturalny koenzymu NAD;

c)    pirydoksal, pirydoksyna, fosforan pirydoksalu to składnik witaminy B₆;

d)    pirydyna jest związkiem toksycznym dla życzliwych komórek.

ALKALOIDY

1.    Odnośnie alkaloidów słuszne są stwierdzenia:

a)    są to związki azotowe pochodzenia roślinnego;

b)    najczęściej zawierają azot w układzie heteocyklicznym;

c)    mają charakter zasadowy;

d)    dobrze absorbują się na węglu aktywnym;

e)    substancje stałe, dobrze rozpuszczalne w wodzie;

f)    mają gorzki smak, często są trujące;

g)    działają na organizm ludzki halucynogennie, przeciwbólowo, pobudzająco;

h)    najczęściej są produktami przemian aminokwasów zasadowych, aromatycznych, kwasu glutaminowego asparaginowego;

i)    główna przemiana aminokwasów to dekarboksylacja;

j)    omityna to źródło alkaloidów tropanowych;

k)    teofilina, teobromina, kofeina to alkaloidy - pochodne metylowe ksantyny.

2.    Narysuj ksantynę, teofilinę, teobrominę, kofeinę.

3.    Odnośnie alkaloidów słuszne są stwierdzenia:

a)    są to związki o charakterze kwaśnym pochodzenia zwierzęcego;

b)    są to związki azotowe pochodzenia roślinnego;

c)    alkaloidy właściwe zawierają azot w układzie heteocyklicznym;

.......d) . zbsnrb.'.^,!?.*ie.ną_wez!u ?.kf'^/wcⁱ'.^rn '.^nvr,rza komnjęksv z tanina:

e)    dobrze rozpuszczają się w wodzie, a ich sole źle;

f)    są toksyczne i większość z nich wykazuje powinowactwo do tkanki nerwowej.

LIPIDY

1. Odnośnie fosfoglicerydów prawdziwe są zdania: ja| jednostką strukturalną są kwasy fosfatydowe;

^i|jL nienasycony kwas tłuszczowy w pozycji 0 glicerolu ma konformację cis; c) kwas tłuszczowy w pozycji p ma konformację trans;

^9) z kwasem fosforowym połączone sąestrowo: cholina, seryna, kolamina, inozytol.

-. Glikolipidy to:

0 cząsteczki zbudowane ze sflngomieliny;

,-Yo) zawierają kwas fosforowy;

§ grupa aminowa sflngomieliny łączy się wiązaniem peptydowym z kwasem tłuszczowym; glikolipid zawierający cząsteczkę cukru, glukozę lub galaktozę to cerebrozyd; komponenta cukrowa gangliozydów to Gal, N-Ac-Gal, kwas N-acetyloneuraminowy;

(fi kwas sjalowy nadaje gangliozydom ładunek ujemny.

5* Cldnośnie właściwości lipidów słuszne są:

cechą fosfo- i glikolipidów jest amfilowość;

/b) część hydrofilna cząsteczki jest polarna lub obdarzona ładunkiem; cj dobrze rozpuszczają się w wodzie i buforach;    , ,

£9^ sfingozyna wchodzi w skład glikolipidów i sflngomieliny; CJjL-o •-    ^J