4631370566

ZWIĄZKI METALI WSPOMAGAJĄCE PROMIENIOTERAPIĘ 359

pochodnych związków heterocyklicznych [1 i lit. cyt.]. Najodpowiedniejsze okazały się niektóre nitrowe pochodne imidazolu [1 i lit cyt., 14-16], (rys. 2), o których sądzono, że zasłużą na miano „prawdziwych promieniouczulaczy” ze względu na zdolność do kaskadowych reakcji jednoelektronowych redukcji i odpowiednie potencjały utleniające, leżące w granicach od —0,3 V do —0,5 V.

Związki nitrowe reagują z uwodnionymi elektronami, dając krótko żyjące anionorodniki, które ulegają przekształceniom kolejno do nitrozozwiązków, pochodnych hydroksyloamin i amin [17-19]:

imN0₂ + e~ -*■ imN0₂' * -> imNO -> imNHOH -*■ imNH₂.

Badania in vitro potwierdzają, że wiele związków nitrowych selektywnie uczula komórki niedotlenowane na promieniowanie, a efektywność ich działania koreluje z powinowactwem elektronowym [15]. Niestety, promieniouczulające działanie związków nitrowych połączone jest zazwyczaj z bardzo silnym działaniem toksycznym zarówno na komórki utlenowane, jak i hipoksyczne. Nie spełniają zatem wszystkich warunków, jakie stawia się idealnym promieniouczula-czom. Pozytywną cechą promieniouczulaczy nitroimidazolowych jest jednak to, że działanie toksyczne na komórki nowotworowe jest silniejsze niż na komórki prawidłowe. Dwa spośród nitroimidazoli, metronidazol i misonidazol (rys. 2),

no₂

Misonidazol

Metronidazol

N0₂

4(5)-nitro-imidazol

Rys. 2. Promieniouczulające związki nitrowe imidazolu