ZWIĄZKI METALI WSPOMAGAJĄCE PROMIENIOTERAPIĘ 371
Tabela 2. Właściwości nitroimidazolowych kompleksów rutenu [1, 6, 28]
Związek |
CpE (pmol • dm ~ 3) |
PjE* |
£l,2b (mV) |
AEC (mV) |
ERd |
Reaktywność z tiolami® |
4N02Im |
400 |
—685 |
1.2 |
23 | ||
RuCl2(dmso)2(4N02Im)2 |
-615 |
70 |
1,6 |
0 | ||
RuCl2(tmso)2(4N02Im)2 |
0,13 |
—605 |
80 |
1,6 |
2 | |
RuBr2(dmso)2(4N02Im)2 |
200 |
0,32 |
-645 |
40 |
1,25 |
0 |
NMe4N02Im |
200 |
0,49 |
-535 |
1,3 (1,2) |
0 | |
RuCl2(dmso)2(NMe4N OIm)2 |
0,53 |
-500 |
35 |
1,35 | ||
RuCl2(tmso)2(NMe4NOIm)2 |
200 |
0,53 |
-500 |
35 |
1,4 |
0 |
2N02Im |
400 |
0,0031 |
-400 |
30 | ||
RuCl2(dmso)2(2N02Im)2 |
200 |
0,52 |
-385 |
15 |
0 | |
2N02Im |
0,003 |
-445 |
U | |||
RuCl2(dmso)2(2N02Im)2 |
0,50 |
-435 |
10 |
1,4 | ||
miso |
0,75 |
-400 |
1,3 | |||
RuCl2(dmso)2(miso)2 |
0,77 |
-385 |
15 |
1,4 | ||
De-miso |
0,12 |
-389 |
1,3 | |||
RuCl2(dmso)2(De-miso)2 |
0,14 |
-367 |
22 |
1,4 |
“ PE (wydajność klonowania) — miara toksyczności, oznaczana w hodowli hipoksycznych komórek CHO przy stężeniu cPE. Wyższe wartości PE oznaczają niższą toksyczność [6]; b E1/2 = potencjał utleniający; c AE — (Ei/z kompleksu) — (£ wolnego liganda), mierzone w identycznych warunkach; d ER — iloraz dawek promieniowania, przy których przeżywa 1% komórek w hodowlach hipoksycznych, odpowiednio w próbie kontrolnej (bez związku) i po wprowadzeniu testowanego związku [6];c % obniżenia poziomu NPSH (niebiał-kowe grupy tiolowe) w ekstraktach komórkowych. Skróty: 4N02Im = 4-nitroimidazol; NMe4N02Im = N-rne-tylo-4-nitroimidazol; 2N02Im = 2-nitroimidazol; miso = misonidazol; De-miso = desmetylomisonidazol.
wchodzących w reakcje z DNA [55 i lit. cyt.] oraz (c) charakterystyczna dla kompleksów z 4-nitroimidazolem obecność grupy N-H(l), co ułatwia stabilizację adduktu DNA-Ru, dzięki możliwości powstania wiązań wodorowych [1, 55].
W tab. 3 zestawiono parametry charakteryzujące związek (AE i zdolność do wiązania z DNA) z wielkością efektu promieniouczulającego (ER). Związki rutenu(II) są aktywniejsze od związków platyny(II) zawierających taki sam li-gand (ERRu > £RIig > ERPt), pomimo że mają niższe wartości AE. Można zatem sądzić, że wielkość potencjału utleniającego, wbrew wcześniejszym przypuszczeniom nie ma decydującego wpływu na promieniouczulające właściwości in vitro. Rola oddziaływań z DNA również wydaje się niejednoznaczna, ponieważ tylko jeden spośród aktywnych kompleksów rutenu, RuCl2(dmso)2(4N02Im)2, hamował działanie enzymu restrykcyjnego [6, 54, 55]. Zdolność tego 6-koor-dynacyjnego kompleksu do reakcji z DNA podaje w wątpliwość wcześniejsze sugestie, że związki stwarzające duże zawady przestrzenne nie mogą tworzyć adduktów z kwasami nukleinowymi. Przyczyny różnic w wartościach ER nie