Choroby lasu0014 jpeg

Majowe przymrozki na świerku

mórkowych powstają nekrotyczne zmiany w tkankach. Uwolnione cukry proste stają się źródłem pokarmu dla grzybów i bakterii, powiększając przez to rozmiar uszkodzenia i stwarzając zagrożenie dla tkanek zdrowych. W podobny sposób oddziałują na rośliny przymrozki wiosenne (późne), choć efekt jest znacznie groźniejszy, gdyż powodują one nieodwracalne zniszczenia wschodów, przyrostów tegorocznych, a na-wet całych drzewek.

Drzewa naszej strefy klimatycznej przyzwyczaiły się do niskich wartości temperatury okresu zimow^rego, jednakże mrozy poniżej -30°C mogą powodować przemarzanie miazgi, korzeni, pędów czy pękanie strzał i kłód. Przypadki takie niejednokrotnie zdarzały się w drzewostanach jodłowych, grabowych, bukowych czy dębowych. Powstające drobne lub duże szczeliny mrozowe są często zarastane tkanką przyranną (kalusem), jednak tak uszko-

Temperatura powietrza

Październik Listopad Grudzień Styczeń Luty Marzec Kwiecień Maj

Nil podstawie: Manion HI)., Lachancc D.: Forest Decline Concepts, APS Minnesota 1992.

dzone drzewa są już w znacznym stopniu narażone na infekcje grzybowe i zasiedlanie przez owady.

Uszkodzenia mrozowe korzeni, zwłaszcza płytko przebiegających korzeni świerka czy sosny na gruncie porolnym, nie należą do rzadkości nawet przy niezbyt niskich wartościach temperatury okresu zimowego. W okresie wiosenno-letnim, wskutek dysproporcji między siłą ssącą aparatu asymilacyjnego a zmniejszonym parciem uszkodzonego systemu korzeniowego, następuje znaczne odwodnienie korony, prowadzące często do jej zamarcia.

Podobny mechanizm uszkodzenia koron na skutek znacznego odwodnienia tkanek i zniszczenia chlorofilu może wystąpić przy nagłym i długotrwałym ociepleniu powietrza zimą, przy trwającej zmarzlinie gleby. U świerków rosnących na skraju drzewostanu, na obrzeżach linii oddziałowych czy upraw, takie warunki termiczne prowadzą do utraty wody w igłach, zniszczenia chlorofilu, zamierania igieł i ich opadania (tzw. opadzina mrozowa).

Przy niskiej temperaturze i silnej insolacji u drzew o gładkiej korze, przede wszystkim buków', następuje znaczne jej nagrzanie. Duże różnice temperatury oświetlonej i zacienionej części pni, jak również różnice pomiędzy temperaturą dnia i nocy, powodują nekrozy miazgi i łyka, pękanie kory i drewna w części obwodowej. Powstające rany są zasiedlane przez grzyby, co może prowadzić do wielu chorób tkanek, a naw'et do ich zamierania. Zjawiska takie stwierdza się nie tylko u drzew' rosnących na skraju drzewostanu, ale przede wszystkim w drzewostanach silnie przerzedzonych. Wpływ niskich

Mgła i szadź - groźne piękno

Sosna też może ucierpieć od przymrozku

29