czuma

Państwo socjalistyczne pojmujemy w znaczeniu ekonomicznym jako organizm, w którym dziedzina wytwórczości w najszerszym tego stówa znaczeniu ma być prowadzona na rachunek własnościowy i eksploatacyjny przez ten aparat formalny społeczeństwa, jakim jest państwo, względnie jego pochodne związki (gmina, powiat, samorząd zawodowy itd.). Ten socjalistyczny organizm pozostawia dwie sfery życia o znaczeniu gospodarczym wolnymi, a mianowicie użycza swobody w zakresie wyboru zawodu i pracy (wolność pracy) i pozostawia jednostce do swobodnego rozporządzania ten fundusz wartości ekonomicznych, jakie uzyskuje indywiduum tytułem dochodu z pracy. Ważnym tutaj jest jedno, iż w państwie socjalistycznym pozostać musi pieniądz, jako skala wymierności dochodu a równocześnie całości i szczegółów procesu gospodarczego, przy' czym mniejsza

0    to, jak ten pieniądz będzie nazwany, czy pieniądzem w terminologii dotąd używanej, czy certyfikatem pracy lub t.p.

W powyższym znaczeniu dziedzina wytwórczości obejmuje także produkcje: artystyczną i naukową, brane jako zjawiska gospodarcze, z uwagi np. na zapłatę za pracę napisaną, za wykonanie tańca na scenie, koncertu Chopina czy Griega itd. przy uwzględnieniu pierwiastków ekonomicznych wymiany usług, do jakich między innymi należy sfera rozciągłości popytu

1    podaży itd. Stare bowiem określenie istoty produkcji okazało się za ciasne i ulega rozszerzaniu.

Cassel w swojej Theoretische Sozinlokonomie, słusznie podkreślając wyżej zarysowane kontury istoty socjalizmu ekonomicznego, trafnie podnosi, iż praż objęcie przez państwo produkcji w najszerszym tego słowa znaczeniu, rozmiary produkcji i jej szczegóły pozostaną mimo to zależne nie od gospodarującego państwa, lecz od tych czynników, w których ręku znajduje się swoboda pracy i swoboda zużywania dochodu, z niej pochodzącego. I to odnosi się nic tylko do dóbr konsumpcji jednostkowej i bezpośredniej (cukier, ubrania, widowiska, służba domowa, udzielanie lekcji itp.), ale także do wytwarzania narzędzi produkcji. Wystarczy zastanowić się nieco nad tym zagadnieniem, by dojść w krótkim czasie do tej niewątpliwej konkluzji. Wynikną z tego ważne konsekwencje, jak między innymi zatrzymanie przez ekonomikę danego kraju charakteru gospodarstwa wymiennego i towarowego, jak również i to, że zniknięcie pierwiastka