dsc02017

6.10. Przedsiębiorstwo na rynku konkurencji monopolistycznej

Konkurencja monopolistyczna nie powinna być utożsamiana z pełnym monopolem oznaczającym wyłączność w produkcji określonej gałęzi.

Konkurencja monopolistyczna charakteryzu je się występowaniem wielu sprzedawców i wielu nabywców. Nie ma istotnych barier lub ograniczeń utrudniających wejście do i wyjście z danej gałęzi. Pomiędzy większą liczbą konkurujących producentów nie jest możliwe porozumienie. Wytwarzane przez nich produkty różnią się cechami użytkowymi (kształtem, kolorem, funkcjonalnością. trwałością, opakowaniem, serwisem itp.). Nie są więc one doskonałymi substytutami. Każdy z wielu producentów ma znaczący wpływ na podaż produkcji w danej branży i ze względu na szczególne cechy swoich produktów wpływa na cenę swojego indywidualnego wyrobu. W zależności od stopnia atrakcyjności zróżnicowanego produktu, przedsiębiorstwa dysponują pewną silą monopolistyczną. Dlatego krzywa popytu nie jest linią poziomą, jak w warunkach doskonałej konkurencji, lecz jest nachylona ujemnie. Oznacza to, że popyt jest malejącą funkcją ceny danego produktu.

Konkurencja monopolistyczna jest zatem czymś pośrednim między wyidealizowaną doskonałą konkurencją a pełnym monopolem. Jest więc ona bardziej zbliżona do rzeczywistości, w której duże zróżnicowanie produktów o różnych cechach użytkowych jest powszechnie stosowanym sposobem konkurencji w takich branżach, jak przemysł obuwniczy, konfekcyjny, wydawniczy, meblarski itp. W tego rodzaju dziedzinach produkcji istnieje: stosunkowo łatwa przestawialność z jednych wyrobów na inne w zależności od zmian w popycie. Dlatego korzystniejszym sposobem konkurencji jest możliwie szybkie przestawienie się na bardziej atrakcyjne produkty lub usługi w celu umocnienia pozycji na rynku niż zwalczanie konkurentów za pośrednictwem cen. Cenowe formy konkurencji są dla wszystkich producentów mniej opłacalne, gdyż w sumie prowadzą do zmniejszania osiąganego zysku. Zyski osiągane w strukturach konkurencji monopolistycznej są wprawdzie większe niż w warunkach doskonalej konkurencji, ale znacznie mniejsze niż przy pełnym monopolu manipulującym ceną i rozmiarami podaży produkcji.

Opisaną sytuację przedsiębiorstwa w warunkach konkurencji monopolistycznej można zilustrować modelem, jak na rysunku 6.12.

W krótkim okresie optymalne rozmiary produkcji są wyznaczone przez punkt przecięcia się krzywej kosztu krańcowego Kk z krzywą utargu krańcowego Uk\, oznaczony symbolem r* (równowaga krótkookresowa). Przy