DSC30

80 Elżbieta Minczakicwicz

6.    W kontaktach z matką objęte programem dzieci uciekały się do komunikacji nicjęzykowej, to jest mimicznej, gcstowo-dotykowcj. reakcji parał in-gwistycznych (różnego rodzaju sygnałów niejęzykowych takich jak postękiwanie, posapywanie, popłakiwanie, wycie, przedłużane samogłoski lub ciągłe monosamogloskowe sygnały wokalne) oraz reakcji prokscmicznych (zbliżanie się do matki, przyleganie i przywieranie dziecka do jej ciała).

7.    W zakresie samoobsługi:

-    troje dzieci nie podejmowało żadnych czytelnych prób,

-    dwoje odwracało głowę i rozluźniało ciało usiłując pomóc matce w ubieraniu (np. wkładaniu koszulki, spodni, dresu), zastygał)' w mchu, gdy zbliżała się do nich któraś z wolontariuszek,

-    wszystkie przyjmowały półstałe (rozdrobnione) pokarmy,

-    troje czasem sygnalizowało potrzeby fizjologiczne odpowiednim gestem,

-    troje usiłowało śledzić wzrokiem poruszające się w polu widzenia atrakcyjne, barwne przedmiot)',

-    troje czasem reagowało na sygnał „nie", „nie wolno”,

-    dwoje potrafiło na prośbę podać matce trzymany w ręce przedmiot,

-    wszystkie dzieci potrafiły w miarę potrzeby zmieniać pozycję swego ciała (odwracać głowę, przewracać się z boku na wznak i na powrót),

-    dwoje żywo reagowało na muzykę, wzrokiem poszukiwało źródła dźwięku.

8.    W zakresie uspołecznienia:

- dwoje odpowiadało na ekspresję twarzy matki (uśmiech i płacz),

-    troje potrafiło zaznaczyć swą obecność odpowiednim sygnałem, np. zrzuceniem czegoś na podłogę, potrąceniem zabawki, wyrzuceniem poduszki na podłogę.

9.    W zakresie umiejętności związanych z zajęciami:

-    dwoje dzieci przekładało trzymany w ręce klocek z ręki do ręki,

~ troje w sposób czytelny dla matki wyciągało rękę po zabawkę,

~ dwoje sygnalizowało wzrokiem miejsce pobytu osoby (matki) lub przedmiotu, o jaki matka je pytała lub prosiła.

10.    W zakresie rozwoju komunikacji:

-    dwoje dzieci czasem reagowało na nagłe dźwięki mimiką twarzy i odwracało głowę w kierunku źródła dźwięku, czasem była to reakcja zastygłości ruchu (znieruchomienie),

-    troje dzieci nic reagowało zarówno na głos ludzki, jak też na dźwięki otoczenia,

-    dwoje dzieci czasem w kontekście sytuacyjnym spełniało takie polecenia, jak: popatrz, otwórz buzię.

- dwoje z badanych wymawiało słowa - sygnały: da, nic, lam, ata, pa.

Po /.realizowaniu programu kompleksowej terapii wyniki w zakresie zachowań i reakcji mimicznych u wszystkich dzieci uległy wyraźnemu przewartościowaniu. wyraźnej zmianie i tak:

]. Wszystkie dzieci aktywnie reagowały na swe imię i obecność terapeutów, których rozpoznawały po głosie. Obserwowano u nich wyraźnie wzbogaconą aktywność ruchową. Troje dzieci wydawało z siebie głosy zadowolenia z widocznym ożywieniem ruchowym (ewidentne symptomy tzw. kompleksu ożywienia: swobodne zwracanie głowy na boki, ruchy kończyn -machanie rękami, podrzucanie tułowia).

2.    Troje dzieci zatrzymywało wzrok (w tym jedno z wadą wzroku) i dłużej koncentrowało się na terapeucie aktywnie inicjującym kontakt z dzieckiem.

3.    Wszystkie dzieci zezwalały na dotyk ich ciała (głowy, ramion i dłoni) przez osoby (terapeutów) biorące udział w programie terapeutycznym.

4.    Wszystkie dzieci wykazywały reakcje ożywienia podczas paluszkowych zabaw, masaży rcccptorologicznych oraz ćwiczeń ruchowych prowadzonych metodą Ruchu Rozwijającego W. Sherbome. Wyraźnie dawały znać, że ten rodzaj aktywności im bardzo odpowiada.

5.    Wszystkie dzieci słabiej lub w sposób bardziej czytelny przejawiały ekspresję uczuć wyrażających radość i zadowolenie.

6.    Troje dzieci wprowadziło do swego repertuaru dźwięków sygnały wokalne, których używały zgodnie z potrzebą, to jest w sytuacji zabawy lub sygnalizowanej osobistej potrzeby (np. picia, wzięcia na ręce, pogłaskania). Wśród sygnałów wyróżniały się takie jak: pop - pop, pa - pa, bach - bach, tu-tu, pam - pam, am - am, pi - pi, ko - ko, au - au.

7.    Dwoje dzieci (aktualnie) bezbłędnie posługuje się piszczydełkiem (to jest specjalnie skonstruowaną zabawką elektroniczną ułatwiającą kontakt z otoczeniem społecznym). (Zabawkę zgodnie z zasadami jej budowy i instrukcją użytkowania podaną w „Tu Jesteśmy”, wykonali dla naszych potrzeb studenci Kolegium Nauczycielskiego w Gliwicach.)

S. Dwoje dzieci aktualnie rozpoznaje i potrafi wskazać piktogramy, takie jak: ja, ty, chłopiec, dziewczynka, mama, pani, stół, łóżko, szafa, kubek, łyżka, smutny, wesoły, dziękuję. Potrafią też ułożyć proste, społecznie znaczące komunikaty, np. ,ja wesoły”, ..mama i dziewczynka”, ja łyżka” (co oznacza: daj łyżkę), „wesoły chłopiec”, „smutna mama”, „łyżka i kubek” (co oznacza: mam kubek i łyżkę).

9. Dwoje potrafi w zabawie pokazać swoje ręce, głowę i inne części ciała, np. „Głowa, ramiona, kolana, pięty (bis), oczy, uszy, usta nos!” lub „Tu paluszek, tam paluszek, kolorowy mam fartuszek, tutaj rączka, a tu druga, a tam oczko sobie mruga”.