DSC�58

Interpretacja kultur

120    • u- u

_0<j tego, na jakich

ich lęk.iwość wynika *    obrazem ogromnie potężna

zasadach funkcjonuje rzeczywistość, j

i straszliwie niebezpieczna .    .

—*—

umiejscawiają owe dyspozycje .    ‘ _możemv mieć na myśli, tnó-

nie powinno dziwić. Coż bowiem in g '    j j_est religijny, a nie

wiąc. ze pewien szczególny nastrój podz    ^S ■ _w koncepcję

świecki, jeśli nie to. ze wypływa on z wyrwania w ^    ^ _wje|.

wszechogarniającej siły witalnej w ro zaju ¹¹    ’ _Ivzmu jest przykła-

kim Kanionie? Kiedy mówimy, ze pewien rodzaj asce ^ J dem działania motywacji religijnej, mamy n    ’    - _{t na przy}kład,

kowany na osiągnięcie jakiegoś    choćby obni-

nirwana), a nie ma prowadzić do celu mstrumentali g J    _Dewnvch

Zenie wagi. Gdyby święte symbole me wywt’>_b"^a^_{węt w} ^całowany, dyspozycji i jednocześnie nie tworzyły choeb. ^Ł    .    . ..

niewyraźny i niesystematyczny sposób - ogólnyc i u *, • _acj_czenj*_a

zaistnieć empiryczny wyróżnik aktywności religijnej ą    .    .    ..

religijnego. Można co prawda powiedzieć, że goli jest a    7

mi

niuansami, nie lak dawno kazał nam powrócić, lecz coś. co SaKador de Madariaga określił jako „stosunkowo skromny dogmat, który

Bóg nic oszalał"²³.

gią", lecz nic wystarczy do tego fakt. że człowiek ten z wie ą p JĄ niedziela oddaje się tej grze: aby mogła tu być mowa o re igu, musi y on widzieć w golfie także symbol pewnych transcendentnyc praw . Nastolatek / komiksu Williama Steiga. wpatrujący się żarliwie w oczy nastolatki i szepczący: ..Jest w Tobie. Ethel, coś takiego, co wzbudza we mnie wręcz religijne uczucia", jest po prostu - jak większość chłopców w jego wieku - zdezorientowany, l o, co poszczególne religie twierdzą na temat fundamentalnej natury rzeczywistości, może być niejasne, powierzchowne, lub tez - co jest niezwykle częste - sprzeczne i przewrotne; religia, jeśli nic ma być po prostu zbiorem narzuconych z góry praktyk i skonwencjonalizowanych sentymentów, które określamy zwykle mianem moralizmu. musi przekazywać jakieś twierdzenia na ten temat. Gdybyśmy mieli dziś podjąć się sformułowania najkrótszej definicji religii, to nie posłużylibyśmy się pewnie słynnym stwierdzeniem Tylora, ze jest to „wiara w istoty duchowe", do którego Goody, znużony już teoretycznymi

II fili* f lL    I - nr... I .... / .* f I _    .A SS

mówi, źc

>g me oszalał .

(Jczywiście, religie mówią zwykle o wiele więcej: jak zauważył Ja-nies, wierzymy we wszystko to, w co możemy uwierzyć, a uwierzyliby-my we wszystko, gdybyśmy tylko mogli'⁴, lyin, czego tolerowanie