DSC�56

2.

Pola Machczyńska była postawną, wysoka kobieta Miała rudoblond włosy, brązowe oczy i silne ręce.

W swoim spichlerzu, w Kocku, na skraju miasta, ukryła podczas wojny dwudziestu pięciu Żydów.

Synowie Poli zauważyli ich przez szparę w deskach

Przestraszyli się:

—    Jacyś ludzie siedzą pod naszą podłogą...

—    To nic — uspokoiła ich matka. — To nasi goście. Nie trzeba nikomu mówić, nawet dziadkowi.

Dziadek, Henryk Machczyński, przebywał w Plebankach, a mąż Poli — w partyzantce. O gościach w spichlerzu wiedziały cztery osoby: Pola, jej dwaj synowie, i kobieta, Żydówka, ukrywająca się z dziećmi w ziemiance.

Kobietę zadenuncjował Polak pracujący dla Niemców. Niemcy obiecali jej, że darują życie dzieciom, jeśli powie gdzie są inni Żydzi. Powiedziała:

—    U Machczyńskiej.

3.

Sporo wiemy o Niemcach, którzy zastrzelili Żydówkę, jej dzieci i poszli szukać Machczyriskiej.

Amerykańscy historycy — Christopher Browning i Daniel Goldhagen — napisali o nich obszerne książki.

Niemcy tworzyli Rezerwowy Batalion Policji nr 101. Było ich pięciuset. Byli za starzy, by iść na (ront. Przed wojną mieszkali w Hamburgu. Pracowali w dokach, warsztatach, sklepach, gospodarstwach rolnych i urzędach. Mieli żony i dzieci. Wierzyli w Boga. W czterdziestym drugim roku przyjechali do Polski, na Lubelszczyznę.

15