DYNAMIKA0004

DYNAMIKA

Rolę siły dośrodkowej mogą pełnić różne siły zależnie od danej sytuacji. Przykładowo, siłą dośrodkową może być siła grawitacji działająca na satelitę Ziemi, siła naprężenia łańcucha w obracającej się karuzeli, czy leż siła tarcia, dzięki której motocyklista może poruszać się po torze kołowym lub zakręcie

Siły bezwładności

Są to siły, których przyczyną nic jest oddziaływanie ze strony innych ciał, lecz przyspieszenie układu odniesienia. Taki. poruszający się z piz.yspicszcniem, układ odniesienia nazywamy układem nieinercjalnym.

Siła bezwładności w ruchu prostoliniowym

■

W układzie odniesienia, związanym z wózkiem, który porusza się ruchem prostoliniowym z przyspieszeniem a , na ciało o masie m działa siła bezwładności

Fi, = -m~a.    (2.14)

Siła bezwładności ma zwrot przeciwny do przyspieszenia układu odniesienia.

Siła odśrodkowa bezwładności

W układzie odniesienia wirującym z prędkością kątową o na ciało znajdujące się w odległości r od osi obrotu działa siła odśrodkowa bezwładności o wartości

F_ltd*m^*n)a>²R. (2.15)

Zwrot wektora siły bezwładności jest przeciwny do zwrotu wektora przyspieszenia dośrodkowego wirującego układu odniesienia.

czyli F_(m1 = - nta*_d Siła odśrodkowa zadziała również wtedy, gdy układ będzie choć przez chwilę poruszać się po łuku okręgu, co np. odczuwamy w skręcającym tramwaju lub autobusie

Uwaga: Zapamiętajmy ważną zasadę Rozwiązując zadania , w których występuje ruch po okręgu (łub łuku), me można jednocześnie używać pojęcia siły dośrodkowej i siły odśrodkowej bezwładności. Używając pojęcia siły dośrodkowej zakładamy, że ruch ciała opisujemy w inercjalnym układzie odniesienia Natomiast mówiąc o sile odśrodkowej zakładamy, że ruch ciała opisujemy w nieinercjalnym układzie odniesienia. Wybór, którą z sił zastosować, należy do rozwiązującego.

Praca, moc, energia

Praca W stałej siły F podczas przemieszczania ciała na drodze s wynosi:

W^m Fs cos a (2.16)

48