uzupełniają się między sobą w sposób nie wymagający zmian, uzupełnień, ani oczyszczeń z elementów zbędnych.
Myśl plastyczna nic może zaistnieć bez syntezy. Synteza nic Jest bynajmniej negacją szczegółów.
Synteza bowiem polega nic na bralcu szczegółów, lecz na omijaniu szczegółów szkodliwych dla obrazu.
Synteza byłaby niemożliwa bez ścisłego, celowego wyboru. Wybieramy temat, motywy oraz środki formalne. Od rozsądnego wyboru i proporcjonalności wybranych elementów zależy wartość obrazu.
Mając do dyspozycji wielką mnogość środków, wybieramy te, które prowadzą do osiągnięcia najsilniejszego wyrazu dzieła w sposób najprostszy.
Wybór tematu jest zadaniem ważnym, ale wbrew pozorom nie decydującym, bowiem za pomocą tego samego tematu możemy wyrazić różne treści, tak jak za pomocą różnych tematów uzyskać możemy identyczną treść. Wynik zależny jest od pozostałych elementów dzieła, między innymi od jego atmosfery. Atmosferą obrazu nazywamy jego nastrój, który jednoznacznie wyraża jego środowisko w czasie i przestrzeni. Atmosfera to nic tylko tematyczna sceneria tematu głównego, to również tonalność zdjęcia, stosunki ostrości jego elementów, to symboliczna wymowa jego plastycznej strony. Jest ona czynnikiem wywołującym wrażenie, narzucające się oglądającemu, zanim zdążył się on zorientować w temacie. Wielką rolę odgrywa tu motyw plastyczny, przemawiający formę, zanim treść zdołała dotrzeć do świadomości.
Ponieważ zasad kompozycji formalnej Jest wiele i może być ich jeszcze więcej, artysta powinien zdecydować się na takie, które umożliwiają mu realizację założonej treści artystycznej.
Zestawienie jest jednym ze środków konstrukcji.
Zestawienie powstaje przez porównanie podobieństw lub przeci-wieństw. Znanym już nam zestawieniem jest zasada równowagi plastycznej obrazu. Równoważąc obraz, przeciwstawiamy sobie jego elementy, porównując ich ciężkość.
Tu jednakże będzie mowa o zestawieniu wzajemnym elementów obrazu bezpośrednio wpływających na jego treść. Jednym z przykładów zastosowania zasady podobieństw będzie sposób powtórzenia przez podobieństwo. Może to być podobieństwo plastyczne, np. motywu lub podobieństwo tematyczne.
Najczęściej stosujemy powtórzenie formalne, polegające na podobieństwie kształtów. Powtórzenie takie skłania do porównań nic tylko dotyczących form kształtowych, ale i treści.
Dużo trudniej jest skonstruować zestawienie (przeciwstawienie) w treści. Mamy do dyspozycji szereg komunałów treściowych symbolicznych. których stosowanie zaliczyć należy raczej do taniej symboliki. Oto zestawienia: sowa — mądrość, osioł — głupota itp.
Czasami trudno odróżnić przeciwstawienie kształtowe od treściowego, a to dlatego, że kształty — komunały przybierają czytelne znaczenie,