IMAG0271

ii 6. Kompensacja luzów czołowych

Straty szczelinowe w pompie zębatej występują w szczelinach czołowych między kołami zębatymi a łożyskami (kadłubami przednim i tylnym) oraz w szczelinach promieniowych między kołami zębatymi a kadłubem. Doświadczenie wskazuje, że luzy promieniowe mają o wiele mniejsze znaczenie niż czołowe. Szczeliny czołowe decydują przede wszystkim o sprawności objętościowej pompy. Wpływ luzów czołowych na wielkość strat szczelinowych ilustruje rys. 6.1. Jak z niego wynika, zwiększenie luzu czołowego z 0,02* 10" ³ do 0,06 10"³ m prowadzi, dla badanej pompy, do 2,5-krotnego wzrostu strat objętościowych, tj. z 10 dm³/mio do 25 dm³/min. Porównawcze badania strat objętościowych w pompie zębatej dowiodły, że 75% wszystkich strat objętościowych to straty, jakie występują w szczelinach czołowych pompy (rys. 6.2), Hydrauliczna kompensacja luzów czołowych wpływa więc na zmniejszenie strat szczelinowych, a zatem na zwiększenie sprawności objętościowej pompy [2].

Kompensację luzów czołowych zapewnia docisk powierzchni czołowych łożysk (kadłubów bocznych) do powierzchni czołowych kół zębatych przez ciecz doprowadzoną z obszaru tłocznego. Na rys. 6.3 przedstawiono schematycznie pompę zębatą z hydrauliczną kompensacją luzów czołowych. Powierzchnia kompensacji ograniczona jest promieniami; z jednej strony r_w, a z dru-

m ^ ^r2