Parametry szumowe 33
powszechnie znaną, że każdy obiekt fizyczny o temperaturze różnej od zera bezwzględnego jest źródłem promieniowania, które jest charakteryzowane przez temperaturę luminancyjną Ti [1]:
TL(e,<p)=e(0,<p).Tm (1.49)
gdzie: e(0, (p) - emisyjność,
Tm - temperatura fizyczna (K).
Tak więc do każdej anteny dociera praktycznie z wszystkich kierunków promieniowanie (szum), które jest nią odbierane. Zakładając, że antena ma charakterystykę kierunkową mocy C/(0, y>), definiuje się temperaturę szumów na zaciskach wejściowych anteny:
Do f2* r*
Ta = — / Ti{0, p)U(0, (p)sin0d0d<p (1.50)
4tt Jo Jo
Temperatura Ta bywa nazywana temperaturą anteny bezstratnej i jest efektywną temperaturą szumów rezystancji promieniowania. Temperatura ta u-względnia szumy własne anteny, związane ze stratami w materiale, z którego wykonano antenę. Wielkość tych szumów jest jednak zwykle do pominięcia w stosunku do szumów zewnętrznych odbieranych przez antenę.
Jeśli szumiącą antenę podłączymy do odbiornika w sposób bezodbiciowy poprzez bezstratną linię transmisyjną, to uzyskamy w nim moc (w watach):
PT = k Ta A/ (1.51)
gdzie: k - stała Boltzmana równa 1,38 • 10~23J/jFC,
Ta - temperatura anteny (K),
A/ - pasmo pracy {Hz).
W praktyce linie transmisyjne są stratne, a więc są źródłem szumów. Zakładając, że łączymy antenę z odbiornikiem linią o długości /, tłumieniu jednostkowym a, mającą temperaturę To, na wejściu odbiornika uzyskamy temperaturę [1]:
Twe = TAe~M + T0(l - e-2°') (1.52)
uwzględniając zaś szumy odbiornika Todb otrzymamy moc szumów w odbiorniku:
Pszum = k{Twe + Todb)Af (1.53)
Temperatura Ts = Twe + T^b bywa nazywana efektywną temperaturą szumów odbiornika. Warto zauważyć, że w zależności od wymagań stawianych systemowi temperatura ta może być bardzo różna. Przykładowo, w radioastronomi muszą to być wartości małe (typowo ~ 10°^), w innych zaś zastosowaniach mogą być setki razy większe. W każdym jednak przypadku do detekcji małych zmian sygnału musimy dysponować odbiornikiem o wysokiej czułości.