Image243

z przerzutników D, to funkcją przełączającą układu sprzężenia jest iloczyn stanów wyjść: Q przedostatniego i Q ostatniego przerzutnika rejestru. Schematy logiczne rozpatrywanych rejestrów liczących zbudowanych z przerzutników D oraz z przerzutników JK-MS przedstawiono na rys. 4.257.

Liczniki zbudowane w oparciu o rejestr przesuwający charakteryzują się następującymi zaletami:

—    każdy impuls zliczany powoduje zmianę stanu tylko jednego przerzutnika,

—    każdy stan licznika można określić, niezależnie od liczby jego stopni, na podstawie stanów tylko dwóch przerzutników (rys. 4.256b) (łatwość dekodowania stanów licznika).

Liczbę przerzutników potrzebnych do budowy rozpatrywanych liczników można w niektórych przypadkach zmniejszyć.

Przykład. Zaprojektować rejestr liczący z przerzutników D zliczający mod. 28.

Jak wynika z powyższych rozważań, do budowy takiego licznika jest potrzebnych 14 przerzutników. Liczbę przerzutników można zmniejszyć, jeśli licznik mod. 28 zbudować jako dwa rejestry zliczające mod. 4 i mod. 7 połączone tak, jak przedstawiono to na rys. 4.258. Na wyjściu 2 pojawi się impuls, gdy wystąpi koincydencja stanów: czwartego rejestru liczącego mod. 4 i siódmego rejestru liczącego mod. 7, tj. po każdych 28 impulsach wejściowych.

4.4.3.6. Inne liczniki

Licznik o pojemności innej niż 2" można zbudować stosując następujące sposoby:

1)    Pojemność licznika dwójkowego zmienić za pomocą układu sprzężeń logicznych. Przykłady syntezy takich liczników zostały przedstawione w trakcie opisu liczników dziesiętnych;

2)    Żądaną pojemność licznika rozłożyć na czynniki i połączyć człony o pojemnościach wynikających z tego rozkładu;

3)    Zdekodować stan licznika dwójkowego odpowiadający współczynnikowi podziału i wyzerować tym stanem licznik.

Przykłady rozwiązań liczników zliczających mod. 5, mod. 6, mod. 7, mod. 9 i mod. 12, zbudowanych wg sposobu 1, są przedstawione na rys. 4.259.

Na rysunku 4.260 przedstawiono synchroniczny licznik mod. 24, składający się z liczników mod. 4 i mod. 6 (sposób 2). Licznik mod. 6 zlicza impulsy tyłka w ściśle określonych chwilach czasowych, wyznaczonych przez licznik mod. 4.

Do budowy synchronicznych liczników mod. n można wykorzystać układy scalone 192 i 193 (patrz p. 4.4.3.7). Rozwiązanie licznika zliczającego mod. (1 — 15) zbudowanego w oparciu o licznik scalony 193 jest przedstawione na rys. 4.261. Działanie układu jest następujące. Po ustawieniu licznika zliczającego w przód w stan początkowy 0000, zlicza on impulsy. Zdekodowanie żądanej liczby (uzyskanie wymaganego współczynnika podziału) powoduje wyzerowanie licznika i cykl działania powtarza się.

Inne rozwiązanie licznika zliczającego mod. (I— 15) jest przedstawione na rys. 4.262. W celu uzyskania współczynnika 16—N należy liczbę N w zapisie dwójkowym wprowadzić na wejścia A\ C', D\ Liczba ta jest wpisywana da