img058

58

Liczbę N wyznacza się drogą dodatkowych pomiarów odległości 1, wykonywanych przy użyciu tzw. pomooniczych częstotliwości wzorcowych. Wartość k wyznacza się drogą pomiaru bazy o znanej długości.

Zo względu na rodzaj przesyłanych sygnałów dalmierze clektrciaagnetyczne można podzielić na dwie grupy: dalmierze radiowe i dalmierze świetlna. Spośród dalmierzy radiowych na czołową pozycję wysuwają się dalmierze mikrofalowa, ze względu na wy3cką dokładność, nieduże wymiary, małą wagę i aiałe zużycie mocy. Nazywają aię różnie, ap. tellurometr, distomat lub telemetr.

77. dalmierzach mikrofal owych .stosuje się fale nośne centymetrowe o długościach A w zakresie 0,8 cm < A < 10 cm.

Dalmierz mikrofalowy składa się z dwóch stacji: głównej, emitującej fale elektromagnetyczne, i pomocniczej (odzewowej), która odbiera i re-tfrarusuituje falo. Stacje są ustawiana na punktach końcowych mierzonego odcinka. Pomiar odległości polega na pośrednim wyznaczeniu czasu przebiegu fali elektromagnetycznej od stacji głównej do pomocniczej i z powrotem, Przy pomiarze czasu ma tu zastosowanie kombinacja metod impulsowej i fazowej, podczas gdy pomiary dalmierzami radarowymi Y<ykonujemy jedną z tych notod. Odczyty w dalmierzach mikrofalowych otrzymuje się z lampy oscyloskopowe j, a v; nowszych typach są podawane one od razu w metrach ta licznikach cyfrowych. Zasięg dalmierzy mikrofalowych wynosi od kilkudziesięciu metrów do 50 km. bredni błąd pojedynczego spostrzeżenia (błąd •standardowy) pomiaru odległości 1 jest podawany dla dalmierzy mikrofalowych w postaci następującego wzoru:

m₁ = - (a + b 10”⁶ 1)    (41)

gdzie: a v/ynosi od 1 do 5 cm, b - współczynnik (od 3 do 16) , 1 - długość

mierzonego odcinka w eta.

Ze wzoru (41) wynika, że błąd w małym stopniu zależy od długości mierzonego odcinka i dlatego błąd względny pomiaru jest tym większy, Im krótsze są odległości (waha się od 1 i 10 000 do 1 : 200 000).

Dalmierze świetlne nożna podzielić na dwie grupy: dalmierze interferencyjne i dalmierze elektrooptyczne działające na zasadzie pośredniego pomiaru czasu przebiegu światła. Jako fale nośne mają tu zastosowanie: w grupie pierwszej - fale świetlne widzialne o długościach około 0,5 w grupie drugiej - światło widzialne (około 0,5 jł) i podczerwień bliska

(0,8 - 1,0 p).

Rozszerzenie pomiarów świetlnych u geodezji nastąpiło po skonstruowaniu dalmierzy elektrooptycznych, v których zastosowano modulację natężenia strumienia świetlnego. Wytwarzane obecnie dalmierze elektroeptyczne są dalmierzami fazowymi.

Komplet dalmierzy składa się z aparatury nadawczo-odbiorczej ustawia-