img140 (2)

ELEMENTY ANALIZY JAKOŚCIOWEJ

Celem analizy jakościowej jest ustalenie sjcładu jakościowego substancji badanej, tzn. sprawdzenie w niej obecnoścrjonów, atomów lub cząsteczek. Najczęściej analizę jakościową prowadzimyf„na drodze mokrej”. Kilka kropli badanego roztworu zadajemy roztworerp substancj i zwanej odczynnikiem , który w wyniku reakcji z wykrywanymi kationami lub anionami powoduje:    i

tworzenie się charakterystycznego osadu pokreślonej barwy, krystaliczności, rozpuszczalności),    j?

tworzenie się charakterystycznego zabarwienia roztworu, wydzielanie się substancji gazowych (o charakterystycznej barwie lub zapachu).    *,

W    celu poprawnego    wykonania    analizy zaleca 'się określony tok

postępowania, czyli tzw. systematyczny bieg analizy chemicznej, u którego podstaw leży podział kationów i anionów na grupy analitjpzne.

PODZIAŁ KATIONÓW WG TREAlj>WELLA

Grupa	Kationy	Odczynnik grupowy	Skfad osadu
I	Pb^i+, Ag^+, Hg2^2+	rozc. HC1	PbCI2, ĄgCl, Hg2Cl2
II	Cu^2+, Hg^2+, Cd^2+, BK, Sn^2+, Sn^4+, As^3+, As^5+, Sb^3+, Sb^5+	H2S w środowisku HC1 (0.3 mol/dm^3)	CuS, HgS, Bi2S3, CdS, AS2S3, AS2S5, Sb2S3, Sb2S5, SnS, SnS2
III	aP^ZiP^f^T Cr^3+, Mn^2+, Ni^2+, Co^2+, Fe^2+	(NH4)2S w środowisku buforu amonowego (NH4CI + NH3H2o)	AI(OH)3; ZnS, Fe2S3. NiS, CoŚ, FeS, MnS, Cr(OH)3
IV	Ca^2+, Ba'\ Sr^2+	(NH4)2C03 w środowisku buforu amonowego (NH4C1 + NH3H20)	CaCO3,.S.rC03, BaC03 i^.' t
V	Mg^2+, NH4\ K^+, Na^+	brak	{.

Odczynnik grupowy reaguje tylko z określoną grupą kationów, a produktami tych reakcji są trudno rozpuszczalne osady zawierające kationy danej grupy. Negatywny wynik reakcji z odczynnikiem grupowym wskazuje, że w roztworze są nieobecne kationy danej grupy. Wynik pozytywny nakazuje przeprowadzić dodatkowe reakcje (tzw. reakcje charakterystyczne) w celu identyfikacji kationu.

REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WYBRANYCH

KATIONÓW

GRUPA I

Pb²⁺ kation ołowiu(II)

1.    Rozcieńczony kwas solny (HCIj lub rozpuszczalne chlorki strącają biały osad chlorku ołowiu(II), który jest rozpuszczalny w gorącej wodzie - po oziębieniu sad ten ponownie wytraca się w postaci „igieł”.

Pb²⁺ + 2 Cl' -> PbCl₂ i

2.    Jodek potasu [KIJ strąca żółty osad jodku ołowiu(ll).

Pb²⁺ + 21' -» Pbl₂i

3.    Chromian(Vl) potasu |K₂Cr0₄] strącają żółty osad chromianu(Vl)

ołowiu(Il) rozpuszczalny w kwasie azotowym(V).

Pb²⁺ + Cr0₄²’ -> PbCr0₄l

4.    Rozcieńczony kwas siarkowy(VI) [H₂S0₄] i rozpuszczalne

siarczany(YI) wytrącają biały osad siarczanu(YI) ołowiu(ll).

Pb²⁺ + S0₄²' -> PbS0₄ i