IMG 56

246 • Minos

Minos, syn -> Zeusa i -> Europy. Król Krety, panował w->Knossos, najważniejszym z miast kreteńskich. Brat -> Radamantysa i -> Sarpedona. Mąż -» Pazyfae. Objął władzę nad Krętą dzięki poparciu -> Posejdona. Bóg morza ofiarował mu byka ofiarnego, ale M. zatrzymał go dla siebie, a bogu podarował inne zwierzę. Z tego powodu ściągnął na siebie zemstę Posejdona. W byku zakochała się Pazyfae i urodziła -> Minotaura, pół człowieka, pół byka, którego ukryto w Labiryncie. Z Pazyfae miał M. kilkoro dzieci, m.in. -»Ariadnę i —> Fedrę. Na Krecie pracował dla króla sławny rzeźbiarz i konstruktor -»Dedal. To jemu zlecono budowę Labiryntu. Doceniając talent Deda-la, M. nie pozwolił mu opuszczać Krety. Kiedy sławny konstruktor, za pomocą skonstruowanych przez siebie skrzydeł, uciekł z wyspy, król ruszył za nim w pościg. Odkrył kryjówkę Dedala na Sycylii i wyprawił się po niego z całą flotą. Zginął oblany wrzątkiem w czasie kąpieli, którą przygotowały mu córki króla Kokalosa, gospodarza Dedala. Po śmierci, ponieważ sprawiedliwie sprawował rządy w swoim królestwie, został sędzią w -> Hadesie, wraz ze swoim bratem Radamantysem i -> Ajakosem, naj-

Minos, Michał Anioł

Minyas • 247

pobożniejszym z Greków. • Pisze o M. Homer w -»Iliadzie i w —> Odysei oraz żyjący kilka wieków po Homerze, historyk Tukidydes w Wojnie peloponeskiej (I 4), kiedy mówi o dokonaniach militarnych w przeszłości: „Pierwszy bowiem, jak słyszymy, miał flotę Minos. Panował on nad przeważającą częścią Morza zwanego dziś Helleńskim, sprawował też władzę nad Cykladami; większą ich część pierwszy skolonizował, wypędziwszy Karów i synów swych ustanowiwszy panami" (tłum. K. Kumaniecki). Kilkakrotnie wymienia go Pauzaniasz w Wędrówce po Helladzie oraz inni autorzy starożytni. Nowożytni badacze ciągle badają starożytną Kretę i jej zabytki. Patrz także Ajgeus, Androgeos, Asterios, Britomartis (Diktynna), Deu-kałion, Dionizos, Glaukos, Herakles, Idomeneus, Ikar, Katreus, Nisos, Skylla", Talos, Tezeusz, Zeus.

Minotaur (gr. Mino-tauros' - 'byk Minosa'), odrażający potwór, mający głowę byka, a ciało człowieka. Urodziła go -> Pazyfae, ulegając namiętności do białego byka, którego król nie złożył w ofierze -»Posejdonowi. Na widok potwora Minos przeraził się i postanowił ukryć go przed poddanymi. Rozkazał więc —> Dedalowi zbudować Labirynt na powierzchni ziemi, będący plątaniną korytarzy i komnat. W Labiryncie zamknął potwora, którego karmiono ludzkim mięsem. Rokrocznie Ateńczycy musieli wysyłać mu na żer siedmiu młodzieńców i siedem dziewcząt. Był to swego rodzaju haracz mieszkańców Aten. Uwolnił ich od tego obowiązku —> Tezeusz, który wspierany przez —> Ariadnę, córkę Minosa, zabił M. Otrzymał bowiem kłębek nici, dzięki któremu potrafił odnaleźć w Labiryncie powrotną drogę po zabiciu potwora. Patrz także Ajgeus, Androgeos, byk maratoński, Delias, Feaks, Ikar, Knossos.

Minyas, syn —> Posejdona, władca beockiego miasta Or-chomenos. Słynął z bogactwa, jako pierwszy król kazał wybudować podziemny skarbiec, zw. skarbcem Minyasa. Miał syna Orchomenosa i córki, słynne hafciarki: Alkatoe, Arsippe i Leukippe, zw. minyadami. Zdarzyło się, że odmówiły one udziału w obchodach święta -»Dionizosa, gdyż wolały pozostać przy swoich krosnach. Obrażony bóg zamienił je w nietoperze (według innych podań -pokarał szałem). Czwarta córka M. - Eteoklimene - uniknęła losu sióstr, poślubił ją -*Ajson, z którym miała syna Jazona. • O M. i jego skarbcu pisał już w II w. Pauzaniasz (ks. IX, rozdz. 36. paragraf 4-6; ks. X, rozdz. 29, paragraf 6), wyrażając swój podziw dla tego podziemnego grobu. Badania archeologów wykazały, że skarbiec