IMGB20

198 Warzywa dyniowate

wy melona bardzo zależy od jakości rozsady Dobrą rozsadę powinien charakteryzować krępy pokrój oraz silny i zdrowy system korzeniowy. W chwili wysadzania każda roślina powinna mieć 4—6 dobrze wykształconych liści.

Termin siewu nasion zależy od zaplanowanej pory sadzenia rozsady na miejsce stałe oraz od długości okresu wzrostu rozsady, który z kolei zależy od warunków środowiska. w jakich rozsada jest produkowana (rys 8.6).

Nasiona melona przed siewem należy zaprawić, stosując np. Funaben T lub Zaprawę nasienną T w dawce 3 g preparatu na 1 kg nasion. Podłoża oraz doniczki lub inne pojemniki używane do wysiewu nasiona i produkcji rozsady należy odkażać. Melon, podobnie jak ogórek, nie znosi przesadzania, toteż przy produkcji rozsady nasiona sieje się do doniczek. Ponieważ nie wszystkie nasiona kiełkują, wysiewa się zwykle po 2—3 nasiona do doniczek o średnicy 8—12 cm wypełnionych po brzegi podłożem. Nie zaleca się siać melona, jak to się często praktykuje w uprawie ogórka, do doniczek wypełnionych do połowy podłożem, a następnie stopniowo dosypywać podłoże do pełnej pojemności, ponieważ łodygi melona łatwo gniją. Dla wyeliminowania nie kiełkujących nasion, a także przyspieszenia wschodów, nasiona można moczyć w wodzie o temperaturze 25—30°C przez 24—48 godzin. Skiełkowane nasiona wysiewa się natychmiast w podłoże wilgotne i ogrzane co najmniej do temperatury powietrza w szklarni.

Do produkcji rozsady mogą być użyte podłoża organiczne lub ziemie pomocnicze. Podłoża organiczne dla rozsady melona przygotowuje się podobnie jak dla rozsady ogórka. Używając podłoży sporządzonych z ziem pomocniczych należy pamiętać, aby ziemia gnojowa nie stanowiła więcej niż 26% objętości mieszaniny.

Zabiegi pielęgnacyjne w okresie produkcji rozsady polegają na odpowiednim dostosowaniu temperatury do warunków świetlnych i częstym, lecz niezbyt obfitym, podlewaniu. najlepiej podgrzaną wodą. Po wzej-ściu nasion, gdy młode rośliny rozłożą liś-cienie. należy usunąć zbędne siewki, pozostawiając w doniczce po jednej, najmocniejszej. Aby zapobiec występowaniu zgorzeli siewek, dobrze jest podsypać młode rośliny 0.6-centymetrową warstwą gruboziarnistego

Rys. 85. Okres produkcji ro/sad> melona w /akyik> id od terminu siewu nasion: I — bez doiiietluk 2 — z doświetlaniem

piasku. Dokarmianie rozsady jest zbędne, jeśli użyte podłoże było wystarczająco zasobne w składniki pokarmowe. Jednakże, gdy korzenie zbyt szybko przerastają ziemię w doniczce albo termin sadzenia na miejsc# stałe opóźnia się. rozsadę należy dokarmiać, używając 0.2—0.4-procentowego roztworu NPK w stosunku 1:2:3 w okresie niedoboru światła, a 1:2:1 w sprzyjających warunkach świetlnych. Ważnym zabiegiem jest także rozstawianie doniczek z rozsadą, gdy tylko liście sąsiadujących roślin zaczynają się stykać.

W krajach o rozwiniętej produkcji melona stosuje się dość powszechnie szczepienie młodych siewek melona na dyni figolistnej (Cucurbita ficifolia), dyni olbrzymiej (Cucur• bita maxima). dyni zwyczajnej (Cucurbita papo) lub na dyni piżmowej {Cucurbita mo-schata). Rośliny szczepione mają system korzeniowy bardziej odporny na niektóre choroby pochodzenia glebowego, mniejsze jest też niebezpieczeństwo wystąpienia najgroźniejszej w uprawie choroby — fuzariozy. Wzrasta także odporność roślin szczepionych na niesprzyjające warunki środowiska, a przede wszystkim zmniejszają się wymagania melona w stosunku do temperatury gleby. Silny i zdrowy system korzeniowy dyni zapewnia znacznie lepsze odżywianie częfci nadziemnej melona.

Przydatność dyni na podkładkę trudno określić, gdyż zależy ona od odmiany dyni, odmiany melona i metody szczepienia W badaniach prowadzonych przez Łukowi-

wzrost dym należy ograniczać do

gpiwy

y._s,ka (1983) wykazano, że spośród ^lfl*⁰4 wczepienia melona ^nv Charantais ^na P°^W®^ce dyni zwy-odmiany Weisser Busch najlepsze ^i^diło szczepienie na drugim między-Wykonując szczepienie tą metodą dyni w fazie 3—4 liści ścina się P^Jygim liściem. Następnie wykonuje się ^ne cięcie, długości 2 cm. przez węzeł W powstałą szparę wkłada się kii-^to ścięły zraz odmiany melona z wy* pierwszym liściem, długości Miejsce szczepienia owija się pas* * puylepca opatrunkowego lub folii alu-^_ovv6j lub obwiązuje luźno rafią bądź pijaną nitką.

Po wykonaniu szczepienia rozsada melo* ^maga podobnych warunków środowi* ^ jak szczepiona rozsada ogórka. Wyras-tiace P^y podkładek przycina się tak, aby ^ wytworzyły więcej masy zielonej niż

^gjpione

pjjigo stopnia, zęby na roślinach stale porwało 5-6 zdrowych liści.

yy produkcji rozsady melona w warun-uchkrótkiego dnia, przeznaczonej do wczesnych nasadzeń, dobre wyniki daje doświet-lanie. Technika doświetlania rozsady melona oaz sposób uodporniania doświetlanej rozsady na odmienne warunki świetlne, w jakich będą rosły rośliny po wysadzeniu na miejsce stale, są takie same. jak u ogórka.

8.2.8. Technologie uprawy

Melon wymaga wysokiej temperatury podłoża. toteż wczesną uprawę, od najwcześniejszych nasadzeń do połowy maja, we wszystkich typach pomieszczeń należy prowadzić w podłożach ogrzewanych biologicznie lub technicznie. Od połowy maja do września może on być uprawiany w podłożu nie ogrzewanym. W niektórych krajach do uprawy melona w tunelach stosuje się często konstrukcje z podwójną powłoką foliową, co znacznie poprawia warunki termiczne w pomieszczeniu (Kartałow i in. 1982). W krajach zachodnich uzyskuje się dobre rezultaty uprawiając melon w cienkowarstwowych kulturach przepływowych lub podłożach mineralnych. Melon prowadzi się wówczas tak samo jak ogórek (Jonsson. Ottos-son 1976; Turner 1982).

Przygotowanie stanowiska. Przy wczesnej uprawie w szklarniach i tunelach foliowych bez technicznego ogrzewania podłoża sadzi się melon na biologicznie ogrzewanych wałach przygotowanych tak samo jak do uprawy ogórka. W miarę opóźniania terminu sadzenia ilość materiału grzejnego można zmniejszać Do nasadzeń w końcu kwietnia lub na początku maja na jedną roślinę wystarcza jako podkład grzejący 4—5 kg słomy lub 30 dm^J mieszaniny odpadów drewna i pomiotu kurzego. Taki podkład przykrywa się 15—20 dm³ podłoża, usypując w miejscu sadzenia rozsady mały kopczyk.

Inspekt ogrzewany biologicznie zakładany do uprawy melona w marcu powinien mieć 70—80 cm warstwę podkładu grzejącego z obornika końskiego lub równoważnej co do efektu grzejnego warstwy innego materiału. Wykorzystując do uprawy melona inspekty po wczesnych warzywach, zebranych w kwietniu lub na początku maja, można usunąć z nich ziemię i do starego, częściowo już wystygłego podkładu dodać nieco świeżego materiału grzejnego. Grubość warstwy ziemi dla melona sadzonego w inspekcie, jak również na stołach w szklarni, powinna wynosić około 20 cm.

Przygotowując stanowisko do sadzenia roślin bezpośrednio do gruntu w szklarni lub w tunelu foliowym glebę należy wzruszyć na głębokość 15—20 cm i odpowiednio wzbogacić nawozami organicznymi. Gleba powinna być przepuszczalna i łatwo nagrzewająca się, o pH 6,0—7.2. Właściwości fizyczne gleb cięższych należy poprawić przez nawożenie odpowiednimi materiałami organicznymi. Na glebach bardzo słabych wskazana jest uprawa w warstwie podłoża organicznego. Podłoże można ułożyć w formie wałów na glebie lub wypełnić nim cylindry o pojemności 3—5 dm\ podobnie jak przy uprawie pomidora.

Sadzenie. Rozsadę melona sadzi się na niewysokich kopczykach, co chroni wrażliwą szyjkę korzeniową i łodygę przed gniciem. Bryłę korzeniową należy umieścić na takiej głębokości, aby jej górna część znajdowała się na równym poziomie z wierzchołkiem kopczyka. Podczas uprawy nie należy roślin obsypywać, gdyż drewniejące ło-