IMGB21

'I

200 Warzywa dyniowate

dygi nie mają zdolności wytwarzania korzeni przybyszowych, a obsypana wilgotnym podłożem łatwo gniją. Po posadzeniu powinno się rozsadę podlać, a przy intensywnym nasłonecznieniu cieniować do chwili przyjęcia się roślin i wznowienia wzrostu.

Gęstość sadzenia zależy od miejsca uprawy. odmiany i sposobu prowadzenia roślin. W wysokich pomieszczeniach najczęściej prowadzi się melon szpalerowo (rys. 8.6). sądząc rośliny w rzędzie co 40—60 cm. Jeśli sadzi się kilka rzędów roślin prowadzonych szpalerowo. to odległość między rzędami powinna wynosić 70—90 cm. W pasowym systemie odległość między dwoma rzędami tworzącymi pas powinna wynosić 50—60 cm. a między pasami 80—100 cm. w rzędach zaś rozmieszcza się rośliny naprzemianlegle. Mniejsze z wymienionych odległości stosuje się w uprawia odmian drobnoowocowych. które rozrastają się słabo, większe zaś w uprawie bujnie rosnących odmian wielkoowocowych. Większe zagęszczenie roślin może dać nieznaczny wzrost plonu ogólnego i przyspieszenie plonowania, lecz na ogół owoce wtedy drobnieją i zmniejsza się ich liczba na roślinie (Sady i in. 1982).

Na stołach prowadzi się często melon systemem wachlarzowym, w którym odległość roślin w rzędzie nie może być mniejsza niż 80—100 cm. W nie ogrzewanych tunelach foliowych i w szklarniach gruntowych, a także na stołach, niekiedy rośliny prowadzi się płasko, sadząc je w rozstawie 1x1 in. Również pod niskimi osłonami foliowymi szerokości 70—120 cm uprawia się melon płasko, sadząc jeden rząd roślin co 60—80 cm w rzędzie. Jak wykazały badania, płaski system prowadzenia melona w porównaniu z prowadzeniem pionowym pozwala uzyskać nieco wcześniejsze zbiory pierwszych owoców, ale plony z jednostki powierzchni są niższe: Przy płaskim prowadzeniu roślin trudniejsze jest także wykonywanie niektórych zabiegów pielęgnacyjnych, takich jak cięcie, usuwanie zbędnych zawiązków itp. (Sady i in. 1982).

W inspektach sadzi się przeważnie jedną lub dwie rośliny pod jednym oknem na kopczyku, który usypuje się pośrodku okna.

Pielęgnowanie roślin. Prace pielęgnacyjne. poza nawadnianiem i dokarmianiem roślin oraz regulowaniem temperatury i wietrzeniem. zależą od miejsca i sposobu uprawy melona. Uprawa bezpośrednio w gruncie

Rys. 8.6. Rośliny melona w kilka tygodni po wsadzeniu

w szklarni lub tunelu foliowym wymaga odchwaszczania i w miarę potrzeby spulchniania gleby.

Niezbędnym zabiegiem w uprawie pod osłonami jest cięcie roślin. Celem tego zabiegu to przyspieszenie wyrastania pędów bocznych. z reguły bowiem dopiero na nich pojawiają się w większej liczbie kwiaty żeńskie. oraz ograniczenie wzrostu organów wegetatywnych na korzyść wzrostu owoców

Znanych jest wiele sposobów cięcia melona. podstawową cechą dla wyboru właściwego sposobu cięcia jest jednak siła wzrostu uprawianej odmiany. Odmiany silnia rosnące tnie się krócej, u odmian słabo rosnących pozostawia się pędy dłuższe. Oprócz tego sposób cięcia zależy od specyfiki owocowania. tzn. od tego. czy odmiana owocuje na pędzie głównym, czy na pędach bocznych pierwszego, drugiego albo dopiero trzeciego rzędu, a także od gęstości sadzenia.

Cięcie pędu należy wykonywać zawsze

-dy rozwinął się juz następny liść za którym zamierza się przeprowadzić jfc piugość odcinka łodygi za liściem na pędzie powinna wynosić oko-

miP*'

• *_cuj_8Pi wykonuie się pierwsze cięcie juz jjdne znajdującej się w doniczkach "‘Wysadzeniem jej na miejsce stałe. Na-^wówczas wstrzymać się z |ej wysadza-fL U do wytworzenia pędów bocznych. ^dMezesne bowiem przesadzenie dopiero •"JjJjych roślin może opóźnić tworzenie się £S« bocznych.

^Uprawiając melon w pomieszczeniach fJkich systemem szpalerowym przy gęs-j, nasadzeniach odmian owocujących na ijicłi drugiego lub dalszych rzędów roś-laytnia się nad trzecim liściem, a z otrzyma-ncłibzach pędów pierwszego rzędu wybiegi najsilniejszy i prowadzi go jako przegnił do szczytu cieplarni. Pozostałe dwa się usuwa. U odmian owocujących na pędria głównym i pędach pierwszego rzędu (np. Parsistki 5) pęd główny prowadzi się jfto przewodnik. Uprawiając rośliny w większą rozstawie można po przycięciu pędu gliwnego za trzecim liściem wszystkie trzy pędy pierwszego rzędu prowadzić do szczy-ti szkłami, nadając środkowemu kierunek pionowy, pozostałe zaś lekko odchylając na boki. Pędy dorastające do szczytu szklarni ogławia się zwykle wtedy, gdy mają długość około 2 m.

W uprawie na stołach rośliny często prowadzi się systemem wachlarzowym. W tym wypadku pęd główny przycina się za trzecim fociem, trzy uzyskane pędy pierwszego rzędu lnie się również za trzecim liściem, a dziewięć pędów drugiego rzędu rozkłada się | wachlarzowo i prowadzi w górę szklarni.

Odmienny sposób cięcia stosuje się przy ^ uprawie w inspektach. W przypadku sadze-w jednej rośliny w jednym oknie pęd głównymi* się przeważnie nad czwartym liściem, i cztery pędy boczne pierwszego rzędu przyćmi się nad szóstym liściem. Przy sadzeniu dwóch roślin w jednym oknie tnie się je przeważnie nad drugim lub trzecim liściem,

*wszystkie wyrosłe po tym cięciu pędy toczne pierwszego rzędu skraca się nad Pątym lub szóstym liściem. Melony prowa-I ózone płasko w szklarni lub pod osłonami j Wiowymi tnie się. zależnie od siły wzrostu roflin i gęstości sadzenia, jednym ze sposo-tow stosowanych w inspektach.

Jeżeli przy którymkolwiek ze sposobów cięcia, któryś z pędów drugiego rzędu nie zawiązuje owoców, skraca się go nad pierwszym liściem, co przyspiesza wybicie pędu trzeciego rzędu, przeważnie owocującego. Każdy pęd owocujący skraca się za drugim liściem za zawiązkiem, gdy zawiązek osiągnie wielkość orzecha włoskiego. Pędy bezpłodne usuwa się zupełnie lub skraca, zostawiając tylko jeden albo dwa liście, zależnie od zagęszczenia i siły wzrostu roślin.

Ważnym zabiegiem w uprawie melona pod osłonami jest regulowanie liczby pędów. a także liczby owoców i ich rozmieszczenia na roślinie. Pozostawienie zbyt dużej liczby owoców na roślinie prowadzi do opadania zawiązków często już znacznie wyrośniętych i zmniejszenia plonu wczesnego i ogólnego. Na każdym pędzie owocującym należy w zasadzie pozostawić tylko jeden zawiązek, znajdujący się najbliżej nasady pędu. Jedynie gdy ogólna liczba pędów owocujących jest mała, pozostawia się na najsilniejszych z nich po dwa zawiązki. Do usuwania zbędnych zawiązków przystępuje się dopiero wtedy, gdy osiągną one wielkość małego jabłka.

Przy pionowym prowadzeniu melonów u odmian wielkoowocowych pozostawia się na roślinie 2—4, a u odmian średnio- i drób-noowocowych 5—8 zawiązków najlepiej wyrośniętych i równomiernie rozmieszczonych.

W przypadku płaskiego prowadzenia roślin u odmian wielkoowocowych pozostawia się 2—3 owoce na roślinie, gdy zastosowano gęstsze nasadzenia, a 4—5 gdy rośliny wysadzono w większej rozstawie. Natomiast u odmian drobnoowocowych zostawia się 3—5 owoców na roślinach uprawianych w większym zagęszczeniu. 5—6 — gdy zastosowano większe odległości między roślinami.

W pielęgnowaniu melona trzeba także zwrócić uwagę na zabiegi specjalne. Rośliny prowadzone pionowo wymagają podpór. Można stosować druty umieszczone poziomo na różnej wysokości wzdłuż pomieszczenia. Do drutów tych przywiązuje się rośliny w miarę ich wzrostu. Jako podpory mogą także służyć rozpięte ukośnie siatki, na któiych rośliny się kładą. Można również prowadzić melon przy sznurach, tak jak ogórek, zabezpieczając rośliny przed osuwaniem się w dół przez podwieszanie owoców do