snych przeznaczonych do uprawy na zbiór wczesny, np. kapusty1, kalafkn w. kalarepy, sałaty; warzyw o długim okresie wegetacji - acler (korzeniowy. por; warzyw ciepłolubnych, np. pomidor, papryka, oberżyna, ogórek, tAg ,ł W tunelach foliowych nicogrzcwanych produkuje się rozsadęaamy 4» średniowczcsnych (kapust, kalafiora, kalarepy, sałaty, cebuli).
Na rozsadniku (jest to wydzielona część pola) produkują uę gJóun«„~ późnych odmian kapust, a także kapusty brukselskiej, jarmużu, pan ero ^ uprawianych na zbiór latem i jesśenią (np. kalafiora, brokułu) i w popkaitin łaty). *
10.2. Warunki produkcji rozsady
Rozsadę o wysokich parametrach jakościowych można uzyskać, apn^ roślinom optymalne warunki świetlne, termiczne i wilgotnościowe. WdarjtN-ń nież zachowanie czystości i higieny oraz ochrona przed chorobami i wktóhłj* Roślinom najlepsze warunki świetlne zapewnia utrzymywanie s&b i k w czystości, malowanie na biało wewnętrznych elementów konstrukcji i ttfloa&ś szklarni oraz tuneli foliowych, a także unikanie nadmiernego zagęszczenia roili Niedobór światła powoduje wybieganie roślin, zwłaszcza rozsady i/irrr, przeznaczonych do najwcześniejszej uprawy szklarniowej oraz potowej. Mann-, sec głównie w okresie jesienno-zimowym (od listopada do stycznia).
W tym wypadku światło dzienne trzeba uzupełniać światłem isucta/nCt doświedania rozsady warzyw stosuje się różnego typu lampy fluorescencyjne. vy*. kociśnicniowc lampy sodowe WLS o mocy 400 W oraz rtęciowe typu LRFRoKq 250 W. 400 W lub 600 W.
W nowoczesnych gospodarstwach specjalizujących się w produkcji rteu - doświctlanic sterowane jest komputerowo. Lampy włączają się w obcśktydip dżinach lub gdy do roślin dociera naturalne światło o natężeniu napconacrówa
mniejszym niż 100 W m :.
Temperatura jest ważnym czynnikiem decydującym o szybkich i rówiccw nych wschodach, a także wpływającym na dalszy, prawidłowy wzrost i rozwćj rt*4 w ciągu całego okresu produkcji rozsady.
Zakres optymalnych temperatur jest zróżnicowany i zależy od gatunku'i* mach gatunku - od odmiany, a także określonej fazy wzrostu roślin.
Należy przy tym przestrzegać zasady zróżnicowania temperatury powiełu w zależności od warunków świetlnych. I tak podczas dni słonecznych - toęn tura musi być wyższa o kilka stopni niż w czasie dni pochmurnych, podabaija i w ciągu dnia o 3-5°C wyższa aniżeli w nocy. Utrzymywania zbyt wyscłig inp rafury przy niedoborze światła jest również niekorzystne, może bowiem spowfe wać wybieganie rozsady.
W czasie produkcji rozsady należy rośliny podlewać regularnie i idansna nie (zwłaszcza rozsadę produkowaną w wielodoniczknch). Przy malej objfl®
l
18U
iwieW& komórek możni bowiem Ulwo doprowadzić do przesuszenia bryły *^lioW Ilość zużywanej do podlewania wody oraz częstotliwość podlewania l<Sv do5lo&f>sva€ do masy roślin, temperatury zewnętrznej czy też insolacji sio* •aó Najlepsi jest podlewać rośliny w godzinach rannych, przy czym ostatni raz |C\v.: por/c. by liście roślin przed nastaniem nocy zdążyły obeschnąć.
* \v titiiraiacb oraz tuncUch pełniących funkcję mnożarek nie należy utrzy-12^yt wysokiej wilgotności powietrza, a dodatkowo do osłaniania tunc-, folię antykondensacyjną. Zapobiegnie to skraplaniu wody na folii,
i pciecraTtym bowiem razie może wystąpić niebezpieczeństwo porażenia choroba-mirtsbowynii (np. zgorzelą siewek),
W produkcji rozsady może zachodzić potrzeba nawożenia poglównego roślin. W trat celu wykorzystuje się nawozy pojedyncze, np. saletrę amonową, a najlepiej rtioklodnikowe nawozy dobrze rozpuszczalne w wodzie, zawierające makro* ,fjooelemeniy niezbędne do prawidłowego wzrostu roślin. Stosuje się je w stę-jpa 0,3-0*5% w początkowym okresie rozwoju oraz 0,5-0,8% - w końcowym dresie produkcji rozsady
Rozsada wysokiej jakości powinna być zdrowa oraz wolna od chorób i szkod-Aby wyprodukować taką rozsadę, należy odkażać podłoża, wewnętrzne po* rtndeic pomieszczeń i urządzeń uprawowych, narzędzia oraz materiały wielo-kreenrgo użytku (juk np. skrzynki wysiewne. doniczki, wielodoniczki).
W okresie produkcji wczesnej rozsady warzyw zagrożeniem mogą być pato* seniim* organizmy powodujące choroby odglebowe i przenoszone na powierzchni Mion, powodujące zgorzele siewek Najbardziej efektywną metodą ochrony przed Awbuiu jest odkażanie i zapraw ianie nasion. Do ochrony rozsady warzyw, a tak* te śo odkażania podłoża zalecany jest aktualnie środek Previcur Energy 840 SL. W póakjszych terminach produkcji rozsady (maj, czerwiec, lipiec) niezbędne jest napieczenie roślin przed szkodnikami (mszyce, ślimaki), przeciwko którym po* •«sy być stosowane preparaty polecane w „Programie ochrony warzyw".
W produkcji rozsady na rozsadniku (głównie warzyw kapustnych na zbiór jenowy) uleż) pamiętać o zachowaniu kilku podstawowych zasad:
• rozsadnik należy lokalizować na polu wolnym od chorób (np. kiły kapusty) i szkodników (zwłaszcza nicieni), niezakwaszonym, dobrze nasłonecznionym, o żyznej glebie, w dobrej kulturze, gdzie istnieje możliwość nawadniania roślin;
• wielkość rozsadmka powinna zależeć od liczby roślin potrzebnej do obsadzenia pola;
• należy stosować umiarkow ane nawożenie, aby rośliny nie były nadmiernie -wybujałe". W tym celu w okresie jesiennym stosuje się dobrze rozłożony obornik (300 kg na 100 m;) oraz nawozy fosforowo-potasowc, a w razie potrzeby pole wapnuje się. aby uzyskać odczyn gleby zbliżony do obojętnego (pH 6,5). Wielkość dawek nawozów mineralnych zależy od zasobności gleby w składniki pokarmowe, co można stwierdzić na podstawie wcześniej wykonanej analizy gleby. Wiosną wysiewa się nawozy azotowe, przy