jakubowicz 5

69

mMm fcłwWzom W ostatnich Ulach pojawiła się dodatkowo telewizja kab-» Inaczej mówiąc powstaje w Polsce normalny rynek telewizyjny (na temat pmrojących w nim tendencji ekonomicznych i prawnych, por. także Piątek 1995) tai, wynika j poniższych danych z października 1994 r., Polacy chętnie zaopamijąśię« sprzęt elektroniczny, dający im dostęp do innych źródeł progra-anfckwiryjMfO Tabela zawicra dane o wyposażeniu społeczeństwa w sprzęt eldcowiiczny, pozwalajacj odbierać program telewizyjny z różnych źródeł i zapewniający im możliwość swobodnego wyboru (dane pochodzą z przeprowadzonego * październiku 1994 r. badania na ogólnokrajowej próbie reprezentatywnej, Obejmującej łodzi powyżej 15 roku życia):

dane w % ogółu badanych

telewizor	98
telewizor kolorowy	89
więcej niż jeden telewizor	30
tdcickst	40
magnetowid	50
antena satelitarna	18
telewizji kablowa	18

Jak widać z tych danych, możliwość odbioru telewizji naziemnej mają praktycznie wszyscy Polacy: połowa dysponuje urządzeniami wideo (magnetowidem lub odtwarzaczem); 36% może oglądać programy satelitarne (dzięki własnej antenie lub za pośrednictwem telewizji kablowej).

Telewizja prywatna pojawiła się w Polsce przed publiczną. Jeszcze trwały dyskusje o kształcie ustawy o radiofonii i telewizji, a już w 1991 r. pojawiły się pierwsze pirackie stacje telewizyjne (w czerwcu 1993 r. tych ostatnich było 19). 12 z nieb połączyło się w sieć POLONIA 1, stanowiącą własność Nicoli Grau-so, włoskiego przedsiębiorcy medialnego. Stacje te zaczęły od nadawania programu lokalnego, ale po połączeniu w sieć przez większą część dnia nadawały wspólny program, złożony z pozycji zakupionych początkowo w sieci Reteita-lia, Si!vio Berłusconiego. Z siecią współpracowała ściśle należąca także do Berłusconiego agencja reklamowa Publitalia, mająca wyłączność na sprzedaż czasu reklamowego w programie całej sieci reklamodawcom krajowym i zagranicznym. Z czasem sieć zaczęła zdobywać popularność, uzyskując w miastach, w których miała stację 25-30% widownię. POLONIA 1 wystąpiła o koncesję na sieć ponadregionalną, jednak jej niewłaściwa struktura kapitałowa (ustawa dopuszcza udział kapitału zagranicznego do 33%, natomiast Grauso miał znacznie więcej) spowodowała odmowę przyznania koncesji. Jcsienią 1994 r. stacje sieci zostały zamknięte, natomiast program POLONII 1, nadawany już teraz z terenu Włoch dostępny jest drogą satelitarną odbiorcom telewizji kablowej i właścicielom anten satelitarnych.

Nim pojawiła się telewizja publiczna, rozpoczęła działalność także inna telewizja prywatna, POLSAT, założona przez spółkę polską, ale legalna, gdyż

__Publiczna i prywatna telewizja

nadawana drogą satelitarną z terenu Holandii, przez co nie nie łamała przepisów polskich.

KRRiT rozpoczęła pierwszy proces koncesyjny w czerwcu 1993 r., podją-wszy uprzednio decyzję, że zpowodu braku dostępnych częstotliwości możliwe będzie stworzenie tylko jednej ogólnokrajowej prywatnej sieci telewizyjnej. Przeprowadzenie postępowania koncesyjnego utrudniły dodatkowo perturbacje polityczne związane z KRRiT, które znacznie przedłużyły to postępowanie.

W efekcie decyzji koncesyjnych podjętych do połowy grudnia 1994 r., na legalnie działającą prywatną telewizję naziemną w Polsce składają się: Telewizja POLSAT (Warszawa), która w marcu 1994 r. otrzymała koncesję na tworzenie sieci ogólnokrajowej¹, Polska Korporacja Telewizyjna Kanał Plus Polska (płatna, kodowana telewizja satelitarna i naziemna) i Telewizja Wisła oraz 12 lokalnych stacji telewizjych.

TELEWIZJA POLSAT nadaje uniwersalny program całodzienny, obejmując emisją ok. 60% powierzchni kraju. Z czasem otrzyma z pewnością dalsze częstotliwości, by mogła dotrzeć do co najmniej 80% terytorium (co jest wymagane w przypadku sieci ogólnokrajowej).

TELEWIZJA WIS1A zaczęła nadawać w grudniu 1995 r. emisją kilkugodzinnego programu uniwersalnego, który z czasem przedłużony zostanie do 18 godzin dziennie. Można oglądać go na Śląsku i w południowo-wschodniej Polsce. POLSKA KORPORACJA TELEWIZYJNA KANAŁ PLUS POLSKA uruchomiła emisję satelitarną w grudniu 1994 r., a później zaczęła kolejno uruchamiać nadajniki naziemne w 13 miastach (w tym w Warszawie, Krakowie, Łodzi, Katowicach, Gdańsku, Gdyni, Bielsku-Białej, Wrocławiu). Zamierza również rozprowadzać swój program w sieciach kablowych. Program (plany przewidują nadawanie 21 godzin dziennie) ma charakter wyspecjalizowany, koncentrujący się na filmie (400 filmów fabularnych rocznie), sporcie, filmach dokumentalnych i animowanych, programach informacyjnych z dziedziny kulturalnej, koncertach i transmisjach z wydarzeń kulturalnych. Przez 3,5 godz. dziennie program będzie niekodowany, dostępny wszystkim telewidzom. W tej części programu nadawane będą m.in. programy lokalnych stacji telewizyjnych.

Na początku 1995 r. Krajowa Rada rozpoczęła drugie postępowanie koncesyjne, oferujące nowe częstotliwości udostępnione w międzyczasie dla celów radiokomunikacji rozsiewczej przez resort łączności w wyniku postępu w opracowywaniu mapy zagospodarowania częstotliwości oraz uzgodnień międzynarodowych. Można przewidywać, że prędzej czy później powstanie w Polsce druga ogólnopolska naziemna sieć telewizji komercyjnej, która stanic do konkurencji zarówno z telewizją publiczną, jak i z POLSAT-em.

1

W konkursie o tę koncesję wystąpiło 10 wnioskodawców, w tym konsorcja polskich i zagranicznych partnerów. Wśród tych ostatnich było wiele najpoważniejszych zachodnich koncernów medialnych, w tym Time Warner, Bertelsmann, CLT, Reuters, Kinnevik, Central European Devek>pment Corporation, iłd.