48
więc po podstawieniu do wzoru (101) mamy:
_ !1 Ti
i=i i=i
Wiadomo, że:
n
K0 =X(?i xmi ‘Vi)>
i=l
n
m‘VS =Xmi
i=I
(102)
czyli wzór (101) przyjmie teraz postać: ka +rA xm-vs =K0
Równanie (101) różniczkujemy względem czasu i mamy:
Ka = £(pi xn>i -^J+^fpi xmj • vs).
i=l i=l
Ponieważ pierwszą pochodną względem czasu wektora p( określimy jako:
P ~ h - fA =vi-vA, wiadomo, że:
m; • Vj = m; • a; = Pj + F;.
Pochodną krętu układu względem czasu zapiszemy jako:
K A = E (^ x mi ■ ) - ?a x S mi • + S (Pi x P;) + X ( Pi x ) •
i=l i=l i=l i=l
W równaniu tym:
n
l(vixmrvi) = 0,
i=l
£mi -Vi =m-vs,
i -1
i 1 i=l
l*n wyższe równanie można więc zapisać jako:
Ka+vAxm-vs =^Ma(pJ (103)
i=I
punkt A będzie środkiem masy układu, czyli punktem S, to wówczas:
n _
Ks + vsxm-vs=£Ms(Pi).
i=l
Air prawdziwa jest równość vs x m • vs =0, r/yli:
Ks EMs(p;) (104)
i=l
u _ _
Ip/i>Ii ^Ms(Pj) = 0, to Ks=0, czyli:
ii
K.; const. (105)
Wnkioi len pokazano na rys. 23. Zależność (105) jest to tzw. zasada zachowania ttiijlu układu punktów materialnych, określonego względem środka masy układu /a,sadę tę wykorzystuje się w technice, budując tzw. żyroskopy, tj. urządzę-
n _ _
ulti niosowane w nawigacji. Są to takie układy punktów, gdzie ^Ms(P;) = 0,
i=l
wiiwe/as zachodzi zależność (105), tzn. wektor krętu Ks jest zawsze stały co tlo wartości i kierunku.